یه وب‌سایت جذابی که خیلی هم خوب طراحی شده باشه، تأثیر خیلی زیادی روی کاربرها و مشتری‌ها می‌ذاره و باعث افزایش تعامل تو با کاربرها میشه.

چه چیزی باعث میشه که یه‌ وب‌سایت، خیلی عالی به‌نظر برسه؟ یه‌سری عوامل هستن که می‌تونن تأثیر خیلی زیادی روی عالی شدن وب‌سایت بذارن. البته اگه تازه شروع‌به‌کار کرده باشی احتمالاً با این عوامل آشنایی نداری و شاید حتی ندونی که چطوری باید یه وب‌سایت بسازی. اصلاً نگران نباش. من می‌خوام که توی این مطلب بهت بگم که چه عواملی روی خوب بودن یه وب‌سایت تأثیر می‌ذارن.

من می‌خوام توی این مطلب بهت بگم که چه عواملی باعث میشن که یه وب‌سایت به‌خوبی طراحی بشه و این طراحی می‌تونه به ساختار و عملکردهای پیشرفته‌ی وب‌سایت مربوط باشه.

در ادامه می‌خوام که چندتا از ویژگی‌های خیلی‌خوب وب‌سایت‌های عالی رو بهت معرفی کنم تا یه دید کلی داشته باشی و بدونی که برای ایجاد یه وب‌سایت خوب و کاربرپسند باید چه کارهایی رو انجام بدی.

عواملی که روی کیفیت یه وب‌سایت تأثیر می‌ذارن

من در ادامه می‌خوام عواملی رو بررسی کنم که تو موقع ساختن وب‌سایت باید بهشون دقت کنی تا یه وب‌سایت عالی و بی‌نقص رو ایجاد کنی.

طراحی

اولین چیزی که بازدیدکننده‌ی وب‌سایت می‌بینه، طراحی وب‌سایته. طراحی یه وب‌سایت می‌تونه یه دید کلیِ مهم رو به کاربر بده و نحوه‌ی تعامل کاربرها با وب‌سایت و محتوای وب‌سایت رو تعیین کنه. معمولاً اگه تو از طراحی یه وب‌سایت خوشت بیاد، چندبار بهش سر می‌زنی و همین‌طوری ادامه میدی تا این‌که بازدید از اون وب‌سایت به یکی از کارهای روزمره‌ی تو تبدیل میشه. یکی از دلایلی که باعث میشه صاحب‌های کسب‌وکارها به‌دنبال جذب طراح‌های وب‌ حرفه‌ای باشن اینه که اون‌ها می‌خوان طراحی وب‌سایت خودشون رو منحصربه‌فرد کنن و از رقبای خودشون جلو بزنن تا بتونن بازدیدکننده‌های بیشتری رو جذب کنن.

در ادامه می‌خوام چندتا نکته‌ی خوب رو بهت بگم که باید اون‌ها رو توی طراحی وب‌سایت رعایت کنی تا بتونی یه وب‌سایت زیبا و بی‌نقص رو خلق کنی.

از طرح‌های رنگی جذاب استفاده کن

توی بحث طراحی وب‌سایت، همیشه رنگ‌ها باعث ایجاد ارتباط بصری میشن و احساسات رو به بازدیدکننده‌ها منتقل می‌کنن و خیلی زیاد جلب توجه می‌کنن. برای این‌که بتونی یه طرح رنگی خاص ایجاد کنی که با اهداف هویتی برند تو هم‌سو باشه، باید با تئوری رنگ‌ها، تِم‌ها و یه‌سری قوانین پایه آشنا بشی.

برای این‌که توی بحث طراحی وب‌سایت سرعت کار خودت رو افزایش بدی، می‌تونی از پالت‌های رنگ آنلاین مثل Adobe Color یا Coolors استفاده کنی که خیلی امکانات خوبی هم دارن.

از فونت‌های مناسب استفاده کن

اگه فونت یه سایت خیلی نامناسب باشه، کاربر دل‌زده میشه و علاقه‌ای به خوندن مطالب سایت تو نداره. این می‌تونه روی تجربه‌ی کاربری یا همون UX سایت تو تأثیر خیلی بدی بذاره. به‌همین‌دلیل بهتره برای اطمینان از سازگاری تایپوگرافی با دستگاه‌ها و مرورگرهای مختلف، از فونت‌های تحت وب رایجی مثل یکان یا ایران سنس استفاده کنی. برای فونت‌های خارجی هم می‌تونی از Arial، Times و Helvetica استفاده کنی.

مطمئن شو که اندازه‌ی فونت کاملاً مناسبه و فاصله‌ی متن‌ها از حاشیه‌ی وب‌سایت هم ایده‌ئاله. این‌طوری متنی که می‌نویسی از نظر بصری خیلی چشم‌نواز میشه.

یه‌سری سلسله مراتب بصری واضح ایجاد کن

همه‌ی عناصر وب‌سایت رو طوری مرتب کن که بازدیدکننده‌ها بتونن به‌راحتی بخش‌های مهم وب‌سایت تو رو شناسایی کنن و ناوبری‌ها رو تشخیص بدن.

برای ایجاد سلسله مراتب بصری راه‌های مختلفی وجود داره. استفاده از رنگ، تناسب و کنتراست رنگ برای تأکید روی عناصر خاص یا استفاده از شبکه‌ها و فضاهای خالی برای ایجاد طرح‌بندی‌ها مشخص، از جمله‌ی این روش‌ها هستن.

به‌عنوان‌مثال، وب‌سایت Neuralink که این روزها هم حسابی سروصدا کرده، یه‌سری سلسله مراتب بصری سازمان‌یافته رو پیاده‌سازی می‌کنه. تصویرها و عناصر گرافیکی طوری توی این وب‌سایت چیده شدن که بتونن به‌ ساده‌ترین شکل ممکن نکات کلیدی رو به کاربر نشون بدن. علاوه‌براین، اندازه و سبک فونت توی سراسر سایت ثابته و یه ظاهر منسجم و حرفه‌ای رو ایجاد می‌کنه.

به دسترس‌پذیری وب توجه کن

دسترس‌پذیری وب یا همون Web Accessibility میگه که همه‌ی وب‌سایت‌ها باید طوری ساخته بشن که استفاده از اون‌ها برای همه‌ی کاربرها حتی اون‌هایی که معلولیت خاصی دارن، کاملاً ساده باشه. برای اجرای دسترس‌پذیری وب یه‌سری قوانین وجود داره که که بهت کمک می‌کنن بتونی از همه‌ی منابع استفاده کنی و تجربه‌ی کاربری خیلی خوبی رو ایجاد کنی.

برای دسترس‌پذیری بیشتر وب‌سایت، می‌تونی از استراتژی‌هایی که در ادامه گفتم کمک بگیری:

برای تصویرها متن جایگزین (Alt Text) انتخاب کن: متن جایگزین یا برچسب‌های جایگزین، به اون‌هایی که اختلال بینایی دارن کمک می‌کنه که بفهمن تصویر درمورد چیه.

یه ساختار سرفصلی مناسب ایجاد کن: همیشه مطمئن شو متنی که روی وب‌سایت قرار میدی سرفصل‌های مناسب و منطقی داشته باشه و برچسب‌گذاری اون‌ها هم دقیق و درست باشه. این‌کار به اون‌ دسته از کاربرهایی که از فناوری‌های کمکی مثل صفحه‌خوان استفاده می‌کنن کمک می‌کنه تا بتونن ساختار و هدف صفحه رو درک کنن.

به محتوای صوتی و تصویری زیرنویس اضافه کن: همیشه مطمئن شو که فایل‌های صوتی و تصویری که توی سایت بارگذاری می‌کنی زیرنویس مناسبی داشته باشن. این‌کار به اون دسته از کاربرهایی که کم‌شنوا هستن یا مشکل شنوایی خاصی دارن کمک می‌کنه تا اون فایل رو درک کنن.

آزمایش دسترس‌پذیری انجام بده: وقتی‌که درحال توسعه‌ی وب‌سایت‌ هستی، از ابزارهایی مثل WAVE یا WebAim استفاده کن تا ببینی آیا وب‌سایتی که ساختی با مقررات اجرایی دسترس‌پذیری وب هم‌خوانی داره یا نه.

عملکرد وب‌سایت

هر وب‌سایتی که وجود داره، یه هدف متفاوت رو دنبال می‌کنه. به‌عنوان‌مثال، سایت‌های تجارت الکترونیک طوری طراحی میشن که یه تجربه‌ی خرید آنلاین بی‌نقص رو برای بازدیدکننده‌های وب‌سایت فراهم کنن.

از طرف دیگه، هدف اصلی یه وب‌سایت تجاری/شرکتی، ارائه‌ی اطلاعات درمورد کسب‌وکار، محصولات یا خدمات اون شرکت به روشی کاملاً حرفه‌ای و کاربرپسنده تا بتونه باعث افزایش فروش و درآمد بشه.

به‌همین‌دلیل خیلی مهمه که قبل از ایجاد یه وب‌سایت، هدف از ساخت اون مشخص بشه. برای دستیابی به این هدف، باید مخاطب‌های هدف رو بشناسی و نوع محتوا و ويژگی‌هایی که نیاز دارن رو مشخص کنی.

وقتی‌که اهداف مشخص بشن، صاحب وب‌سایت می‌تونه مطمئن باشه که تلاش‌های طراحی و توسعه‌ی وب‌سایت روی سود کسب‌وکار و منفعت کاربرها متمرکزه.

امکانات و قابلیت‌ها

هر وب‌سایت مدرن و پیشرفته باید این ویژگی‌های ضروری که قراره بهت بگم رو داشته باشه تا قابلیت استفاده از اون افزایش پیدا کنه:

انتخاب یه عنوان واضح و شفاف برای وب‌سایت که بتونه جلب‌توجه کنه: عنوان وب‌سایت باید خیلی ساده توضیح بده که این وب‌سایت درمورد چیه و از طرفی هم باید بتونه کاربرها رو ترغیب کنه که یه گشت‌وگذاری توی وب‌سایت داشته باشن.

تصویر یا ویدیوی شاخص: تصویر یا ویدیوی شاخص به عنصری گفته میشه که به انتقال پیام یا موضوع وب‌سایت کمک می‌کنه. سعی کن که بهترین تصویر رو انتخاب کنی و توی جاهای مختلف هم ازش استفاده کنی تا بتونی هدف خودت رو به گوش کاربرها برسونی.

منوی ناوبری: منوی ناوبری اهمیت زیادی داره و باید کاملاً مشخص و در دسترس باشه و از طرفی استفاده از اون هم ساده باشه و تموم صفحه‌ها و بخش‌ها رو پوشش بده.

دکمه‌های CTA یا Call To Action: این‌ها مجموعه‌ای از دکمه‌ها هستن که کاربر رو به انجام یه کار خاص ترغیب می‌کنن. به‌عنوان‌مثال، توی یه سایت فروشگاهی باید از دکمه‌های CTA‌ برای ترغیب کاربر به خرید محصولات استفاده کرد. توی بعضی از سایت‌ها هم از این دکمه‌ها استفاده میشه تا کاربرها رو به عضویت توی خبرنامه ترغیب کنن.

اثبات اجتماعی: برای ایجاد اعتماد و اعتبار، می‌تونی از گواهینامه‌های دریافتی یا نمونه‌کارها و فهرست شرکا استفاده کنی.

مطالب واضح و مختصر: محتوای وب‌سایت باید به‌سادگی قابل خوندن و درک کردن باشه و پیام‌های واضح و ثابتی رو به خواننده‌ها منتقل کنه.

تصاویر و فیلم‌ها: یه وب‌سایت خوب باید تصاویر و فیلم‌هایی داشته باشه که به تجزیه‌ی متن و همین‌طور انتقال پیام و اطلاعات اضافی کمک می‌کنن.

سئو

یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر پروژه‌ی طراحی وب‌سایت، مسئله‌ی سئو هست. تو باید در کنار پیاده‌سازی یه طراحی خوب، مسئله‌ی سئو رو هم در نظر بگیری تا وب‌سایت تو برای موتورهای جستجو کاملاً بهینه باشه. این‌طوری سایتِ تو رتبه‌ی بالاتری توی نتایج موتورهای جستجو دریافت می‌کنه.

برای این‌که از طراحی وب‌سایت رو طوری انجام بدی که با سئو سازگاری داشته باشه، چندتا نکته هست که باید رعایت کنی:

تحقیق کلمات کلیدی: هر کسب‌وکار و وب‌سایتی یه هدف داره و اون اهداف رو میشه به کلمه‌های کلیدی تبدیل کرد. شناسایی و انتخاب کلمه‌های کلیدی مناسب بهت کمک می‌کنن که کاری کنی تا جامعه‌ی هدف مدنظرت بتونن وب‌سایت تو رو ببینن.

بهینه‌سازی فنی: بهینه‌سازی فنی تضمین می‌کنه که یه وب‌سایت به‌درستی پیکربندی شده تا به‌وسیله‌ی موتورهای جستجو پیدا و به کاربرها نشون داده بشه. بهینه‌سازی فنی شامل اطمینان از بارگیری سریع وب‌سایت (انتخاب هاست خوب و سریع)، پاکسازی وب‌سایت از لینک‌های خراب و سازگاری با دستگاه‌های مختلف (ریسپانسیو بودن) میشه. بهینه‌سازی وب‌سایت می‌تونه شامل راه‌اندازی و پیکربندی وب آنالیتیکس برای ردگیری عملکرد وب‌سایت هم باشه.

ایجاد بک‌لینک‌های باکیفیت: ایجاد یک یا چند بک‌لینک باکیفیت از وب‌سایت‌های معتبر می‌تونه به افزایش اعتبار و رتبه‌ی سایت توی موتورهای جستجو کمک کنه.

بهینه‌سازی محتوا: بهینه‌سازی محتوا یعنی تو محتوایی رو ایجاد کنی که تراکم مناسبی از کلمه‌های کلیدی داشته باشه و از طرفی خیلی خوانا و مرتب باشه. برای این‌که یه متن رو بهینه‌سازی کنی، باید مطمئن بشی که ساختار مناسبی داره. تو می‌تونی از تگ‌های عنوان (هدینگ‌ها) و بقیه‌ی عناصر HTML استفاده کنی تا متن رو دقیق فهرست‌بندی کنی تا ربات‌های موتور جستجو بتونن خیلی راحت بخش‌های مختلف متن رو رصد کنن.

تجربه‌ی کاربری

تجربه کاربری (User Experience) یا به‌اختصار UX، به فرآیند طراحی یه وب‌سایت با در نظر گرفتن نیازها و ترجیحات کاربرها گفته میشه. UX شامل درک اهداف، شناسایی نقاط درد و رفتار مخاطب‌ها و استفاده از اون اطلاعات برای ایجاد ظاهر یه وب‌سایت میشه.

یه طراحی UX موفق تضمین می‌کنه که مشتری‌ها با وب‌سایت تو درگیر میشن و احساس می‌کنن خیلی ساده و سریع دارن گشت‌وگذار می‌کنن. استفاده از اصول طراحی مثل ایجاد ظاهر بصری چشم‌نواز و ناوبری منطقی تضمین می‌کنه که مشتری‌ها تجربه‌ی مثبتی از گشت‌وگذار توی وب‌سایت تو داشته باشن و وب‌سایت تو مثل یه باتلاق عمل می‌کنه و اون‌ها رو به اعماق خودش می‌بره.

وب‌سایت آمازون یه نمونه‌ی عالی از طراحی UX مؤثر برای هدایت کردن مشتری‌ها به‌سمت محصولات مختلفه.

آمازون سیستم جستجوی خیلی ساده‌ای داره و از طرفی محصولات پیشنهادی رو به بهترین شکل ممکن می‌چینه و سعی می‌کنه فرآیند پرداخت رو برای مشتری‌ها ساده کنه. از طرفی پیدا کردن محصولات مختلف به‌کمک فیلترهای دقیق خیلی راحت شده و مشتری‌ها می‌تونن هر محصولی که می‌خوان رو به‌سادگی پیدا کنن و به‌سادگی هم اون رو بخرن.

این ویژگی‌ها در اثر طراحی UX‌ دقیق و مؤثر ایجاد شدن و کاری کردن که آمازون به کمپانی شماره یک جهان توی صنعت تجارت الکترونیک تبدیل بشه.

کلام آخر

ایجاد یه وب‌سایت خوب به بررسی عوامل مختلفی مثل طراحی، ناوبری، بهینه‌سازی برای موتور جستجو، تجربه‌ی کاربری و... بستگی داره. فرقی نمی‌کنه که تو یه توسعه‌دهنده‌ی حرفه‌ای باشی یا یه کاربر معمولی که می‌خواد برای اولین‌بار یه وب‌سایت رو بسازه، اون چیزی که اهمیت داره اینه که نکاتی که بهت گفتم می‌تونن بهت کمک کنن تا یه وب‌سایت خوب و مؤثر برای جامعه‌ی هدف خودت ایجاد کنی.

به‌طور کلی این رو یادت باشه که یه وب‌سایت خوب به وب‌سایتی گفته میشه که استفاده ازش آسون باشه، از نظر بصری کاملاً جذاب باشه و محتوای ارزشمندی رو در اختیار کاربرها بذاره. این‌طوری خودش سیر صعودی رو طی می‌کنه و می‌بینی که کلی مخاطب برات به ارمغان میاره.

به‌نظرت چه چیزی از قلم افتاد؟ اگه تو هم نکته‌ای رو توی ذهنت داری که می‌تونه به بهتر شدن یه وب‌سایت کمک کنه، خوش‌حال میشم که توی بخش نظرات با من به‌اشتراک بذاری.

به‌نظرت سئو خیلی مبهمه؟ این سئو که هر روز اسمش رو می‌شنوی دقیقاً چیه؟ توی این مطلب می‌خوام کلیات سئو رو خیلی خلاصه برات توضیح بدم تا متوجه بشی این مبحث دوست‌داشتنی دقیقاً چیه و چیکار می‌کنه.

سئو چیه و هدفش چیه؟ اگه تو هم این سؤال رو توی ذهنت داری، اجازه بده که من برات خیلی خلاصه اون رو توضیح بدم. قبلاً توی سایت لاینر از اهمیت رتبه‌ی سایت توی گوگل برات حرف زدم و حالا می‌خوام بگم که سئو چطوری بهت کمک می‌کنه که مشتری‌های بیشتری رو پیدا کنی و بیشتر دیده بشی. البته برای درک این مطلب اصلاً نیازی نیست که اهل فن باشی؛ چون نمی‌خوام تخصصی حرف بزنم.

سئو چیه؟

سئو یا به انگلیسی SEO، خلاصه شده‌ی عبارت «Search Engine Optimization» هست که به‌معنی بهینه‌سازی موتور جستجو هست. البته تو قرار نیست موتور جستجو رو بهینه کنی؛ کاری که تو می‌کنی اینه که سایت خودت رو بر اساس معیارهای یه موتور جستجو مثل گوگل یا بینگ بهینه می‌کنی تا توی نتایج اول این موتورهای جستجو دیده بشی.

بیشتر مردم فکر می‌کنن که سئو یعنی ترافیک رایگانی که از سمت گوگل وارد سایت میشه. البته درست هم فکر می‌کنن، سئو کاری می‌کنه که تو بدون تبلیغات زیاد، مشتری‌های زیادی رو رایگان جذب کنی.

خُب کیه که از ترافیک رایگان بدش بیاد؟

وقتی یه نفر یه کلمه‌ی کلیدی مربوط به کسب‌وکار تو رو توی گوگل سرچ می‌کنه، وب‌سایت تو توی صفحه‌ی اول نتایج گوگل نشون داده میشه. اون‌ها روی سایت‌های مختلفی که توی صفحه‌ی اول گوگل هستن کلیک می‌کنن و بالاخره وارد سایت تو هم میشن، یه چیزی رو می‌خرن یا این‌که یه قرار ملاقات می‌ذارن.

درک مفهوم اولیه‌ی سئو خیلی ساده‌ست. سئو یعنی کسب‌وکار تو توی بیشتر جستجوهایی که انجام میشه دیده بشه و این برابره با ترافیک بیشتری که به‌سمت سایت تو هدایت میشه و این برابره با فروش بیشتر یا قرار ملاقات‌های بیشتر.

سئو یه‌جورایی مثل تبلیغات رایگان برای کسب‌وکار تو هست. اگه گوگل تو رو توی فهرست نتایج خودش نشون میده (معروف به لیست جستجوی ارگانیک)، ترافیک زیادی وارد وب‌سایت تو میشه و این اصلاً برای تو هیچ هزینه‌ای نداره.

به‌همین‌دلیله که توی دنیای دیجیتال مارکتینگ، سئو حکم جام مقدس رو داره.

درکش ساده بود؟ خُب آره درکش ساده‌ست؛ ولی پیاده‌سازیش ممکنه خیلی سخت باشه.

نکته‌ای که باید در نظر داشته باشی اینه که موتورهای جستجوی دیگه‌ای مثل بینگ و یاهو هم وجود دارن؛ ولی به‌طور کلی ۷۳ درصد از جستجوها توی گوگل انجام میشن، ۸ درصد توی بینگ هستن، ۴ درصد توی یاهو هستن و بقیه هم توی موتورهای جستجویی مثل داک‌داک‌گو، یادنکس و... انجام میشن. درسته که بقیه هم مهم هستن؛ ولی عقل حکم می‌کنه که ما روی گوگل تمرکز کنیم و انرژی خودمون رو روی این بازیگر اصلی بذاریم.

سئو چطوری کار می‌کنه؟

توی قلب سئو، چیزی وجود داره که بهش «محتوا» میگن؛ به‌همین‌دلیل کسی که تولید محتوا می‌کنه جایگاه ویژه‌ای توی دنیای دیجیتال مارکتینگ داره.

برای این‌که توی سئو به موفقیت برسی باید محتوای ارزشمند و مفیدی تولید کنی که گوگل بتونه اون رو فهرست کنه و توی نتایج خودش نشون بده.

وظیفه‌ی اصلی گوگل اینه که تموم اطلاعات جهان رو سازمان‌دهی کنه و برای هر جستجو، بهترین پاسخ‌های ممکن رو ارائه بده. به‌همین‌دلیل اگه برای رسیدن به هدفی که داری محتوای مورد نیاز گوگل رو در اختیارش بذاری، با دادن یه جایگاه ویژه توی نتایج جستجوی خودش بهت پاداش میده. سئو یه‌جورایی بازی با گوگله و همینه که اون رو لذت‌بخش‌ کرده.

محتوا معمولاً به‌صورت متن نوشته میشه؛ ولی می‌تونه به‌صورت تصویر و ویدیو هم باشه. مثلاً تو اگه عبارت «چطوری نشتی لوله‌ی آب رو بگیریم؟» رو توی گوگل سرچ کنی، بهت ترکیبی از محتوای متنی، ویدیو و تصاویر رو نشون میده که هر کدوم از اون‌ها می‌تونن تو رو به وب‌سایتی که اون محتوا رو تولید می‌کنه هدایت کنن.

انتخاب محتوای مناسب

برای این‌که وب‌سایت تو توی نتایج جستجوی گوگل نمایش داده بشه، باید موضوع‌های جالب و مناسبی رو برای تولید محتوا انتخاب کنی.

معنی حرفم اینه که تو باید چیزی رو تولید کنی که مردم واقعاً دنبالش هستن.

یکی از بزرگترین اشتباهاتی که می‌تونی مرتکب بشی، تولید محتوایی هست که مردم کمتر بهش اهمیت میدن. شاید یه چیزی برای تو خیلی جالب باشه و چیزی باشه که مردم هم باید بدونن؛ ولی اگه مردم بهش علاقه‌ای نداشته باشن نمیشه کاری کرد. تو نمی‌تونی که به زور محتوا به خورد مردم بدی.

پس چطوری میشه یه محتوای خوب رو برای ساختن پیدا کرد؟

سریع‌ترین و ساده‌ترین راه اینه که تو بیای یه چرخی توی اینترنت بزنی و ببینی که مردم چه سؤال‌هایی رو می‌پرسن و تو بعد سعی کنی که به این سؤال‌ها جواب بدی. مردم هر ثانیه توی اینترنت هزاران سؤال می‌پرسن و اگه تو بشینی و با دقت بررسی کنی، احتمالاً می‌تونی حداقل به صدتای اون‌ها جواب بدی. متوجه شدی چی میگم؟ تو محتوایی رو تولید می‌کنی و توی اون برای سؤال‌ها جوابی ارائه میدی. مثلاً اگه راه‌حل یه مشکل رو بلدی، براش تولید محتوا کن و اون رو توضیح بده.

علاوه‌بر‌این، تو باید خودت هم تحقیق کنی. تو می‌تونی به‌کمک ابزارهایی مثل SEMrush یا Google Keyword Planner کلمه‌های کلیدی رو جستجو کنی و ببینی که آیا مردم درمورد اون چیزهایی که توی سرت هستن سرچ می‌کنن یا نه. اگه متوجه شدی افراد کمی درمورد موضوعاتی که توی ذهنت داری جستجو می‌کنن، دست بردار و برو سراغ چیزهای پرطرفدار. به وب‌سایت‌های دیگه سر بزن و ببین کدوم مطالب بیشتر دیده میشن. تو می‌تونی از همون ابزار SEMrush برای این‌کار استفاده کنی و ببینی که چه چیزی روی بورسه. تو نیازی نیست که چرخ رو از نو اختراع کنی، کافیه سوار جریان بشی و پیش بری؛ ولی حواست باشه این وسط دیدگاه خودتم اضافه کنی.

همین الآن که داری این مطلب رو می‌خونی، احتمالاً متوجه شدی که من برای این‌که این مطلب سایت‌ لاینر رو توی گوگل بیارم، از روش اول استفاده کردم و به سؤالی که توی ذهن تو و خیلی‌های دیگه بوده جواب دادم. اون سؤال هم «سئو چیست؟» بود. با این ترفند میشه ترافیک ارگانیک وب‌سایت رو ۱۰ برابر کرد.

بهینه‌سازی محتوا برای موتور‌های جستجو

انتخاب موضوع مناسب و تولید محتوای باکیفیت فقط ۵۰ درصد کاره. حالا وقتشه که محتوای خودت رو توی بهترین قالب بذاری تا شانس فهرست‌شدن توی نتایج گوگل رو بالا ببری.

به‌همین‌دلیله که اصلاً از کلمه‌ی بهینه‌سازی موتورهای جستجو یا سئو استفاده می‌کنن.

خبره‌های این‌کار تخمین می‌زنن که ۲۰۰تا عامل وجود داره که روی رتبه‌بندی سایت‌ها توی موتورهای جستجو تأثیر می‌ذارن و رعایت کردن همه‌ی این‌ها شدنی نیست. من این زیر سعی می‌کنم چندتا مورد اصلی که معمولاً بیشتر کارشناس‌های سئو روی اون‌ها تمرکز می‌کنن و نتایج خوبی هم می‌گیرن رو برات توضیح بدم.

هدلاین‌ها و ساب هدلاین‌ها

کلمه کلیدی موضوع اصلی رو حتماً توی عنوان مطلب قرار بده و اگه نشد سعی کن اون رو توی هدلاین‌ها و ساب هدلاین‌ها قرار بدی و از نشانگرهای HTML مناسب (به‌عنوان‌مثال برچسب‌های H1، H2، H3) استفاده کن تا به ربات‌های Google اطلاع بدی که این‌ها موضوعات اصلی محتوای تو هستن. وقتی‌که تو از هدلاین‌ها و ساب هدلاین‌های مناسب استفاده کنی، نوشته‌ت جذاب میشه و خواننده اون رو خیلی بهتر هضم می‌کنه و همین باعث میشه که خواننده چند دقیقه بیشتر توی صفحه‌ی تو بمونه. گوگل دائماً ماندگاری خواننده‌ها توی صفحات مختلف رو نظارت می‌کنه. زمان ماندگاری یه کاربر توی یه صفحه به گوگل میگه که تو محتوای ارزشمندی رو تولید کردی و اون محتوا به‌حدی ارزشمند بوده که کاربر چند دقیقه توی اون صفحه مونده و فوراً به صفحه‌ی جستجوی گوگل برنگشته.

متا تگ‌ها و URL توصیفی

دوتا متا تگ وجود دارن که باید حواست بهشون باشه و اون‌ها هم متا تگ عنوان و تگ توضیحات هستن؛ چون این دوتا می‌تونن نحوه‌ی نمایش وب‌سایت تو رو توی نتایج گوگل تعیین کنن. اگه یه URL توصیفی هم داشته باشی یه قدم جلو می‌افتی. فرض کن که لیست نتایج جستجوی گوگل یه آگهیه. هدف تو اینه که سعی کنی کاربر رو تشویق کنی تا روی وب‌سایت تو کلیک کنه و وارد وب‌سایت تو بشه. وقتی‌که ترافیک بیشتری از سمت گوگل وارد سایت تو بشه یعنی نرخ کلیک (CTR) بالایی داری و گوگل فکر می‌کنه که تو حتماً محتوای ارزشمندی تولید می‌کنی که این‌طوری بازدید می‌خوری.

استفاده از کلمه‌ی کلیدی توی محتوا

وقتی‌که می‌خوای درمورد کلمه‌ی کلیدی مدنظرت تحقیق کنی، احتمالاً چندتا کلمه‌ی کلیدی اولیه و چندتا هم کلمه‌ی کلیدی ثانویه (یعنی مرتبط) رو انتخاب می‌کنی. هدف تو اینه که تا جای ممکن این کلمه‌های کلیدی اولیه و ثانویه رو توی محتوای خودت استفاده کنی؛ ولی خیلی هم تابلو نباشه. هرچی که تعداد کلمه‌های کلیدی توی متن تو بیشتر باشه، احتمال این‌که بالاخره برای یکی یا چندتا از اون‌ها توی نتایج گوگل رتبه‌بندی بشه خیلی بیشتره. البته حواست باشه که زیاده‌روی نکنی و تموم متن رو به کلمات کلیدی تبدیل نکنی؛ چون این باعث میشه ظاهر متن غیرطبیعی بشه و گوگل می‌فهمه که تو سعی می‌کنی دستکاریش کنی. شاید توی سال ۸۵ این ترفند جواب می‌داد؛ ولی الآن این‌طوری نیست. اون موقع یه کیلومتر برچسب و کلمه کلیدی می‌زدن؛ ولی اگه الآن این‌کار رو بکنی میری توی لیست سیاه گوگل. همیشه سعی کن برای خواننده بنویسی نه برای گوگل.

طول محتوا

همیشه یه محتوای طولانی معمولاً رتبه‌ی بهتری نسبت به محتوای کوتاه داره. دلیلش اینه که خواننده همیشه محتوای طولانی رو یه محتوای باارزش فرض می‌کنه و از طرفی یه محتوای طولانی کلمات کلیدی بیشتری رو توی خودش جا میده و بهتر به گوگل وصل میشه. مطالعات نشون میدن که یه محتوای ۱۷۰۰ الی ۱۹۰۰ کلمه‌ای شانس خیلی زیادی برای قرار گرفتن توی صفحه‌ی اول گوگل داره.

بیا تا این‌جا یه جمع‌بندی داشته باشیم:

مرحله‌‌ی اول: محتوای باکیفیتی رو منتشر کن که مردم دوست دارن بخونن.

مرحله‌ی دوم: محتوای خودت رو بهینه کن تا ربات‌های موتورهای جستجو بتونن محتوای تو رو خیلی ساده درک کنن و خواننده‌ها رو درگیر کنن.

یه مرحله‌ی سوم هم هست که می‌تونه بهت کمک کنه توی صفحه‌ی اول گوگل قرار بگیری و اون هم داشتن یه وب‌سایت نسبتاً سریعه. گوگل بارها تأکید کرده که سرعت بارگذاری صفحات خیلی مهمه و می‌تونه رتبه‌ی وب‌سایت تو رو توی نتایج گوگل افزایش بده؛ ولی اولویت بیشتر روی محتوای بهینه و باکیفیته.

دو تصور اشتباه درمورد سئو

وقتی‌که مردم می‌خوان درمورد سئو حرف بزنن معمولاً خیلی ناخواسته مرتکب دوتا اشتباه دردسرساز میشن. من دوست دارم که این اشتباهات رو برات توضیح بدم.

هزینه

همون‌طوری که گفتم خیلی از مردم فکر می‌کنن سئو یعنی یه منبع رایگان ترافیک ورودی به وب‌سایت. از نظر فنی همین‌طوریه؛ ولی همین‌جاست که مردم زمان و هزینه‌ی تولید محتوا رو نادیده می‌گیرن. اگه خودت تولید محتوا می‌کنی که هیچ هزینه‌ای به‌جز زمان نداری. بااین‌حال، ایجاد یه محتوای باکیفیت خیلی زمان‌بره؛ خیلی بیشتر از اون چیزی که فکر می‌کنی. تو باید چند ساعت رو صرف تحقیق و نوشتن کنی و بعد این روند رو دائماً تکرار کنی. برای این‌که درک بهتری داشته باشی باید بگم که نوشتن هر مقاله توی سایت لاینر بین ۵ الی ۱۰ ساعت زمان می‌بره. از اون‌هایی که توی کار تولید محتوا هستن بپرسی بهت میگن که این زمان کاملاً استاندارده. حالا این مطلب نسبتاً ساده بود و قطعاً مطالب پیچیده‌تر زمان بیشتری رو به خودشون اختصاص میدن. اگه سرت خیلی شلوغه و نمی‌تونی خودت تولید محتوا کنی، باید از یکی که کارشناس تولید محتواست کمک بگیری و این برات هزینه‌ی مالی زیادی داره.

نتایج

سئو یه بازی خیلی طولانی با گوگله. وقتی‌که یه مطلبی منتشر میشه شاید ۶ الی ۱۲ ماه طول بکشه تا به صفحه‌ی اول گوگل برسه؛ تازه این بهترین حالتشه و ممکنه اصلاً به صفحه اول نرسه. توی سئو هیچ تضمینی وجود نداره و قطعاً رضایت از سئو هم آنی نیست. باید تو هر ماه و بدون انتظار از نتیجه‌ی قطعی به تلاشت ادامه بدی؛ ولی اگه تو کارها رو کاملاً درست انجام بدی و همین‌طوری ادامه بدی، بالاخره می‌تونی به صفحات اول گوگل برسی و حسابی دیده بشی و ترافیک وب‌سایت خودت رو برای آینده بیشتر کنی.

حرف آخر

حالا درک خوبی از سئو داری و می‌دونی که سئو چیه و چطوری کار می‌کنه.

سئو یه هنر و یه علمه و اصلاً شبیه به جادوگری نیست؛ پس گول این‌هایی که میگن یه ماهه سایتت میاد اول گوگل رو نخور. سعی کن که تحقیقات خودت رو ادامه بدی و بفهمی که جامعه‌ی هدف تو دوست دارن چه چیزی رو یاد بگیرن. بعد محتوای مورد علاقه‌ی اون‌ها رو تولید کن. اگه این‌کار رو درست انجام بدی، گوگل و بقیه‌ی موتورهای جستجو می‌تونن یه منبع پایدار برای ترافیک ورودی وب‌سایت تو باشن و تموم مشتری‌هایی که نیاز داری رو به‌سمتت هدایت کنن.

ChatGPT (چَت جی‌بی‌تی) یه ابزار پردازش زبان طبیعیه که توی پس‌زمینه‌ی اون، یه سیستم هوش مصنوعی فوق‌العاده قدرتمند قرار گرفته که به تو این امکان رو میده که بتونی با ChatGPT مثل یه انسان حرف بزنی.

ChatGPT خیلی ابزار عجیبیه، وقتی‌که باهاش حرف می‌زنی انگار واقعاً داری با یه آدم حرف می‌زنی و اون هم طوری جوابت رو میده که انگار واقعاً انسانه؛ خلاصه که اصلاً این حس رو بهت نمیده که یه رباته. درسته که زبان فارسی اون زیاد خوب نیست و حرف زدنش مصنوعیه؛ ولی زبان انگلیسیش فوق‌العاده خوب و طبیعیه. ChatGPT خیلی کارها انجام میده؛ این ربات هوش مصنوعی می‌تونه برنامه‌نویسی کنه، مقاله بنویسه، ایمیل بنویسه و حتی برات داستان بنویسه. درسته که ChatGPT می‌تونه این‌کارها رو خیلی خوب انجام بده؛ ولی تو هم باید درمورد چیزی که ازش می‌خوای یه سررشته داشته باشی چون ممکنه یه‌سری اشتباهات ریز داشته باشه و تو باید بدونی اون‌ها چی هستن.

ChatGPT فعلاً رایگانه و همه هم می‌تونن ازش استفاده کنن، هرچند از اول ماه فوریه ۲۰۲۳ یه نسخه پولی هم اضافه کردن که قابلیت‌هایی مثل سرعت بیشتر و... داره؛ ولی به‌طور کلی رایگانه و می‌تونی از تموم قابلیت‌های این سیستم هوش مصنوعی خارق‌العاده استفاده کنی. شرکت OpenAI به‌عنوان سازنده‌ی ChatGPT داره سعی می‌کنه که بازخوردهای کاربرها رو جمع‌آوری کنه و ایرادات ChatGPT رو رفع کنه.

چه‌کسی ChatGPT رو ساخته؟

ChatGPT به‌وسیله‌ی شرکت OpenAI که یه شرکت علمی-پژوهشیه و توی زمینه‌ی هوش مصنوعی کار می‌کنه، ساخته شده. شرکت OpenAI توی تاریخ ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ به‌طور رسمی ChatGPT رو راه‌اندازی کرد.

البته ChatGPT اولین تجربه‌ی این شرکت توی زمینه‌ی ساخت ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی نیست. شرکت OpenAI قبلاً هم یه سیستم هوش مصنوعی به‌اسم DALLE•2 رو ساخته بود که می‌تونست آثار هنری خلق کنه. سیستم هوش مصنوعی ویسپِر (Whisper) هم از ساخته‌های همین شرکته که در واقع یه سیستم هوشمند تشخیص گفتار به‌شمار میره.

ChatGPT چقدر اهمیت داره؟ 

خُب، راستش رو بخوای این روزها هرکجا که میری درمورد ChatGPT می‌شنوی و این نشون میده که حسابی سروصدا کرده. ایلان ماسک به‌عنوان یکی از بنیان‌گذارهای شرکت OpenAI قبلاً گفته بود که ChatGPT خیلی خطرناکه و ما با ظهور یه سیستم هوش مصنوعی فوق‌العاده قوی، فاصله‌ی خیلی زیادی نداریم. سَم آلتمَن، رئیس شرکت OpenAI، توی توییتر خودش نوشت که تعداد کاربرهای ChatGPT توی ۵ روز اول بعد از عرضه، به یک میلیون نفر رسید و این یه عدد خارق‌العاده‌ست. آقای آلتمن به ایلان ماسک گفت درسته که ChatGPT فعلاً هزینه‌ی زیادی نداره؛ ولی به‌زودی هزینه‌ی اون سرسام‌آور میشه و باید راهی ایجاد کرد که بشه ازش کسب درآمد کرد.

بر اساس تجزیه‌وتحلیلی که UBS (شرکت خدمات مالی و بانکداری سوئیسی) انجام داده، ChatGPT نسبت به بقیه‌ی نرم‌افزارهای ایجاد شده توی تاریخ، سریع‌ترین رشد رو داشته. UBS تخمین زده که دو ماه بعد از راه‌اندازی ChatGPT، تعداد کاربرهای اون به بیشتر از ۱۰۰ میلیون نفر رسیده. این یه رشد سریعه و اگه بخوایم یه مقایسه‌ی منصفانه داشته باشیم، باید بگیم که ۹ ماه طول کشید تا تیک‌تاک به ۱۰۰ میلیون کاربر برسه.

چطوری میشه به ChatGPT دسترسی پیدا کرد؟

دسترسی به ChatGPT خیلی ساده‌ست. کافیه به وب‌سایت chat.openai.com بری و یه حساب کاربری ایجاد کنی. البته این رو هم بگم که ما توی ایران هستیم و این یعنی برای دسترسی پیدا کردن به ChatGPT مشکل داریم؛ چون هنوز شماره‌های ایران رو برای فعال‌سازی حساب قبول نمی‌کنه. برای رفع این مشکل، باید از شماره‌های مجازی استفاده کنی که بهت پیشنهاد می‌کنم از اون‌هایی استفاده کنی که پولی هستن و برای چند دقیقه می‌تونی اجاره‌شون کنی.

بعد از وارد شدن به حساب کاربری، می‌تونی با ChatGPT حرف بزنی. می‌تونی با پرسیدن یه سؤال ساده شروع کنی، هرچند من همون اول بهش گفتم یه برنامه‌ی پیچیده به زبان اسمبلی بنویسه. برنامه رو نوشت و خیلی هم خوب اجرا شد، واقعاً عجیبه!

از اون‌جایی که ChatGPT فعلاً توی مرحله‌ی تحقیقاتیه، استفاده ازش هم رایگانه و می‌تونی هرچقدر که دلت می‌خواد ازش سؤال بپرسی. معلوم نیست که بعداً محدودش می‌کنن یا نه؛ ولی فعلاً که نکردن و تا می‌تونی ازش استفاده کن.

من از ChatGPT استفاده کردم و میگه که ظرفیتش پُر شده، این یعنی چی؟

همون‌طوری که بهت گفتم، ChatGPT فعلاً رایگانه؛ چون هنوز توی فاز تحقیقاتیه. این سیستم هوش مصنوعی جنجال زیادی به‌پا کرده و خُب طبیعیه که خیلی‌ها حمله‌ور شدن تا ازش استفاده کنن و قابلیت‌های پیشرفته‌ی اون رو امتحان کنن. وب‌سایت ChatGPT فقط با یه سرور کار می‌کنه و وقتی تعداد زیادی کاربر وارد سیستم میشن، بار روی سرور زیاد میشه و دیگه نمی‌تونه درخواست تو رو پردازش کنه. البته معنی این پیام این نیست که تو هیچ‌وقت نمی‌تونی از ChatGPT استفاده کنی. معنی پیام اینه که تو باید بعداً وارد سایت بشی و از سیستم هوش مصنوعی استفاده کنی. البته می‌تونی Tab مربوطه رو باز نگه داری و رفرش کنی.

اگه دوست نداری صبر کنی و می‌خوای با سرعت بالا به ChatGPT دسترسی داشته باشی، یه راه دیگه هم وجود داره و اون هم خرید اشتراک پولی ChatGPT هست. از اول ماه فوریه سال ۲۰۲۳، شرکت OpenAI یه طرح به‌اسم ChatGPT Plus رو راه‌اندازی کرده که در واقع همون اشتراک پولی هست. این اشتراک پولی بهت این امکان رو میده توی اوج شلوغی هم به ChatGPT دسترسی داشته باشی و ازش استفاده کنی. اگه این اشتراک رو بخری، می‌تونی قابلیت‌های جدید ChatGPT‌ رو زودتر از بقیه تست کنی. هزینه‌ی این اشتراک، ماهانه ۲۰ دلاره که برای ما ایرانی‌ها اذیت‌کننده‌ست!

چطوری باید از ChatGPT استفاده کرد؟

ChatGPT جدای از این‌که می‌تونه به سؤال‌های مختلف تو جواب بده، می‌تونه کارهای دیگه‌ای مثل نوشتن مقاله، توصیف آثار هنری، مکالمه‌های فلسفی، کدنویسی و... رو هم انجام بده. من همه‌شون رو آزمایش کردم و باید بهت بگم که عملکردش عالیه؛ ولی اگه حواست نباشه و اطلاعات کافی توی زمینه‌ای که می‌پرسی نداشته باشی، ممکنه اطلاعات غلط بهت بده و متوجه نشی. من تا جایی که تونستم، اطلاعات اشتباه رو بهش گوش‌زد کردم و ازت می‌خوام که تو هم این‌کار رو انجام بدی و به بهبود هوش مصنوعی ChatGPT کمک کنی.

یکی از چیزهایی که من خیلی دوست دارم اینه که نظر ChatGPT رو درمورد چیزهای مختلف می‌پرسم. مثلاً یه‌بار ازش پرسیدم که می‌خوام برای دوستم هدیه بخرم، به‌نظرت چی بگیرم؟ اون کلی ایده به من داد و این واقعاً جالب و لذت‌بخش بود. امکاناتش بی‌پایان هستن.

ChatGPT چطوری کار می‌کنه؟ 

بر اساس گفته‌های شرکت OpenAI، این شرکت، مدل زبانی رو با استفاده از یادگیری تقویتی از بازخورد انسانی (RLHF) به سیستم هوش مصنوعی ChatGPT آموزش داده. مربی‌های هوش مصنوعی، مکالمه‌هایی رو در اختیار مدل قرار دادن و توی اون، هر دو نقش کاربر و دستیار هوش مصنوعی رو بازی کردن.

چه تفاوتی بین ChatGPT با موتور جستجو وجود داره؟

ChatGPT یه مدل زبانیه که با هدف برقراری مکالمه با کاربر ایجاد شده. یه موتور جستجو، صفحه‌های وب که توی اینترنت هستن رو فهرست می‌کنه و به کاربر کمک می‌کنه تا اطلاعاتی که دنبالشون بوده رو خیلی راحت پیدا کنه. ChatGPT نمی‌تونه توی اینترنت جستجو کنه؛ ولی مایکروسافت میگه که اون رو با موتور جستجوی Bing ادغام کرده و باید ببینیم که کارکردش دقیقاً چطوریه.

فعلاً ChatGPT از داده‌های آموزشی برای ایجاد جواب استفاده می‌کنه و همین باعث میشه که بعضی وقت‌ها خطاکار باشه.

ChatGPT چه محدودیت‌هایی داره؟ 

درسته که ChatGPT قابلیت‌های زیادی داره و کلی هم سروصدا و هیجان به‌پا کرده؛ ولی هنوز هم یه‌سری محدودیت‌ها داره. به‌عنوان‌مثال، ChatGPT هنوز نمی‌تونه به یه‌سری سؤال‌ها که به روش‌های خاصی بیان میشن جواب بده؛ چون برای درک ورودی باید بازنویسی بشه. یکی دیگه از محدودیت‌های ChatGPT، کیفیت جواب‌هایی هست که به کاربر میده. درسته که جواب‌های ChatGPT ظاهراً قابل‌قبول هستن؛ ولی همون‌طوری که بهت گفتم، اگه حواست نباشه ممکنه پر از خطا باشن و معنی خاصی نداشته باشن.

ChatGPT نمی‌تونه به سؤال‌های مبهم پاسخ دقیقی بده. این یعنی ChatGPT فقط سؤال تو رو حدس می‌زنه و این می‌تونه باعث بشه که به سؤال تو یه‌سری جواب‌های ناخواسته و پرت‌وپلا بده. همین موضوع باعث شده که سایت StackOverflow به‌عنوان مرجع پرسش‌وپاسخ توسعه‌دهنده‌ها، جواب‌هایی که به‌وسیله‌ی ChatGPT تولید میشن رو شناسایی و ممنوع کنه.

مدیرهای Stack Overflow توی یه پست اختصاصی این‌طوری گفتن:

«مشکل اصلی اینه که درصد بالایی از جواب‌هایی که ChatGPT به سؤال‌ها میده، نادرست هستن. درسته که ظاهراً قابل‌قبول هستن و شاید از دیدنشون شگفت‌زده بشی؛ ولی وقتی روی جواب‌ها ریز میشی، می‌بینی که کلی اشتباه دارن».

منتقدهای ChatGPT میگن که این سیستم هوش مصنوعی فقط می‌تونه کلمات رو طوری پشت سرهم بچینه که از نظر آمار منطقی و خوب باشن؛ ولی نمی‌تونه اون‌ها رو بفهمه یا درک کنه جواب‌هایی که میده درست هستن یا نه.

یکی دیگه از محدودیت‌های ChatGPT اینه که داده‌های این هوش مصنوعی فقط به سال ۲۰۲۱ محدود هستن. این سیستم هوش مصنوعی از رویدادها یا اخباری که از اون زمان به‌بعد رخ دادن، اطلاعی نداره. مثلاً کافیه که ازش بپرسی «چه تیمی برنده‌ی جام جهانی ۲۰۲۲ شد؟» اون‌وقت می‌بینی که جوابی نداره تا بهت بده.

آیا تو می‌تونی با ChatGPT چت کنی؟

درسته که بعضی از افراد از ChatGPT برای انجام کارهای پیچیده‌ای مثل نوشتن کد یا بدافزار استفاده می‌کنن؛ ولی تو می‌توتی از اون برای انجام کارهای پیش‌وپا افتاده‌ای مثل یه گَپ دوستانه هم استفاده کنی.

برای شروع این گَپ دوستانه می‌تونی یه سؤال ساده مثل «گرسنمه، به‌نظرت امشب چی بخورم؟» یا «به‌نظرت توی زندگی بعد از مرگ چه اتفاقی رخ میده» بپرسی. به‌هرحال ChatGPT می‌تونه یه جواب بهت بده.

چرا بعضی از مردم درمورد ChatGPT نگران هستن؟

مردم همیشه نسبت به جایگزینی هوش طبیعی انسان با یه سیستم هوش مصنوعی ابراز نگرانی می‌کنن و این اصلاً چیز جدیدی نیست؛ ولی ChatGPT از یه جنس دیگه‌ست!

ChatGPT می‌تونه توی چند ثانیه یه مقاله‌ی طولانی رو برات بنویسه و این یعنی نیازی به نویسنده‌ی انسانی نداری. این ربات می‌تونه یه تحقیق علمی رو بنویسه و به یه ابزار تقلب برای دانش‌آموزها تبدیل بشه و کاری کنه که دیگه اون‌ها خودشون چیزی ننویسن. همین موضوعات باعث شده تا توی بعضی از کشورها، مدرسه‌ها استفاده از ChatGPT رو ممنوع کنن.

یه نگرانی دیگه‌ای که درمورد سیستم‌های هوش مصنوعی وجود داره، نشر اطلاعات نادرسته. از اون‌جایی که ربات به موتور جستجو متصل نیست، ممکنه اشتباه کنه و اطلاعات غلطی بهت بده.

خود ChatGPT میگه: «جواب‌هایی که من بهت میدم رو به‌عنوان واقعیت مطلق در نظر نگیر، من همیشه مردم رو تشویق می‌کنم تا اطلاعاتی که از من یا هر منبع دیگه‌ای دریافت می‌کنن رو صحت‌سنجی کنن».

حتی شرکت OpenAI هم میگه که ChatGPT بعضی وقت‌ها اطلاعات ظاهراً معقول؛ ولی بی‌معنی تولید می‌کنه که باید حواسمون بهشون باشه.

آیا ابزاری وجود داره که بتونه متن تولیدشده به‌وسیله‌ی ChatGPT رو تشخیص بده؟

همون‌طوری که گفتم، این نگرانی وجود داره که دانش‌آموزها از ChatGPT برای تقلب‌کردن استفاده کنن و به‌همین‌دلیل مدارس به یه ابزار نیاز دارن که بتونه متن تولیدشده به‌وسیله‌ی ChatGPT رو آشکار کنه. شرکت OpenAI به‌عنوان شرکت سازنده‌ی ChatGPT یه ابزار رایگان و البته ناقص رو منتشر کرده که می‌تونه تاحدودی این مشکل رو رفع کنه.

به‌گفته‌ی شرکت OpenAI، این ابزار می‌تونه فقط ۲۶ درصد از متن‌های تولیدشده به‌وسیله‌ی هوش مصنوعی رو آشکار کنه و روی اون‌ها برچسب «احتمالاً با هوش مصنوعی نوشته شده» بزنه. این ابزار، گاهی وقت‌ها متن نوشته شده به‌وسیله‌ی انسان رو به‌عنوان متن نوشته شده با هوش مصنوعی تشخیص میده.

آشکارسازهای هوش مصنوعی دیگه‌ای هم توی اینترنت هستن که از جمله‌ی اون‌ها میشه به آشکارساز خروجی GPT-2 و آشکارساز محتوای هوش مصنوعی Writer اشاره کرد. درسته که این ابزارها توی آزمایش نتایج قابل‌قبولی رو ارائه کردن؛ ولی هنوز هم نمیشه روی اون‌ها حساب کرد.

ChatGPT چیز خوبیه یا بده؟

ChatGPT یه ربات چت پیشرفته‌ست که این پتانسیل رو داره تا زندگی مردم رو آسون‌تر کنه و توی انجام کارهای روزمره‌ی خسته‌کننده مثل نوشتن ایمیل یا جستجو توی اینترنت برای پیدا کردن یه جواب ساده کمک کنه. به‌هرحال برای جلوگیری از نشر اطلاعات نادرست، توصیه می‌کنم که فقط توی زمینه‌هایی جستجو کنی که درموردشون اطلاعات کافی داری تا بتونی خطاها رو شناسایی کنی. به‌طور کلی، مدل‌های هوش مصنوعی و ML برای این‌که عملکرد ایده‌ئالی داشته باشن، به آموزش و تنظیم دقیق نیاز دارن.

آیا میشه گفت که هوش مصنوعی دنیا رو تسخیر کرده؟ شاید هنوز نه؛ ولی سم آلتمن میگه که ظهور یه هوش مصنوعی که تا حد زیادی شبیه به هوش انسانی باشه نزدیکه و ما فاصله‌ی زیادی باهاش نداریم. ایلان ماسک گفته بود که هوش مصنوعی خیلی قویه و آلتمن توی یه توییت بهش گفت: «من موافقم که به ظهور هوش مصنوعی خطرناک نزدیک هستیم و این هوش مصنوعی می‌تونه امنیت سایبری ما رو با خطرات جدی مواجه کنه. من فکر می‌کنم که توی دهه‌ی بعد همچین چیزی ظهور می‌کنه و ما باید خطر اون رو جدی بگیریم».

آیا ChatGPT رقیب قدرتمندی داره؟

خیلی‌ها این روزها می‌پرسن که آیا ChatGPT رقیبی هم داره که بشه روش حساب کرد؟

درسته که ChatGPT یه سیستم هوش مصنوعی قویه و این روزها هم حسابی سروصدا کرده؛ ولی گزینه‌های دیگه‌ای هم هستن که می‌تونن به‌اندازه‌ی ChatGPT خوب باشن و اتفاقاً شاید حتی بهتر هم باشن و بتونن به نیازهای تو جواب بدن. ChatGPT با وجود قابلیت‌ها و امکانات گسترده‌ای که داره، معایب بزرگی هم داره. یکی از این معایب اینه که نسخه‌ی رایگانش معمولاً بیشتر وقت‌ها ظرفیتی نداره و نمی‌تونه کاری انجام بده. اگه دوست داری هوش مصنوعی‌های بیشتری رو امتحان کنی، می‌تونی به‌سراغ YouChat، Jasper و Chatsonic بری که می‌تونن جالب باشن.

آیا ChatGPT به‌اندازه‌ای باهوش هست که بتونه توی آزمون MBA‌ قبول بشه؟

به‌طور خلاصه، آره می‌تونه قبول بشه. یه استاد توی دانشکده‌ی بازرگانی دانشگاه پنسیلوانیا از ChatGPT برای شرکت توی آزمون MBA استفاده کرد و نتایجی که به‌دست آورد واقعاً چشمگیر بودن.

ChatGPT نه‌تنها تونست امتحان رو با موفقیت پشت سر بذاره، بلکه تونست امتیازهای فوق‌العاده‌ی B و B- رو به‌دست بیاره. پروفسور کریستین ترویش، تحت‌تأثیر مدیریت عملیات اساسی، سؤال‌های تجزیه‌و‌تحلیل فرآیند و توضیحات اون قرار گرفت.

مایکروسافت چه ارتباطی با ChatGPT داره؟

مایکروسافت یکی از اولین سرمایه‌گذارهای شرکت OpenAI محسوب میشه و همیشه از این شرکت حمایت کرده. اولین مشارکت مایکروسافت با OpenAI توی سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاد. اون زمان مایکروسافت ۱ میلیارد دلار و سال بعدش ۲ میلیارد دلار توی این شرکت سرمایه‌گذاری کرد. توی ماه ژانویه سال ۲۰۲۳، مایکروسافت سرمایه‌گذاری چندساله و چند میلیارد دلاری خودش با OpenAI ‌رو تمدید کرد.

بر اساس گزارش بلومبرگ، هیچ‌کدوم از این شرکت‌ها رقم دقیق سرمایه‌گذاری رو عنوان نکردن؛ ولی تحلیل‌گرها میگن که احتمالا این سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاریه. البته این رو هم بگم که قراره سرویس Azure مایکرسافت ارائه‌دهنده‌ی انحصاری رایانش ابری OpenAI باشه و تموم بارهای کاری OpenAI توی تحقیقات، محصولات و خدمات API رو تأمین کنه.

علاوه‌براین، مایکروسافت از این مشارکت برای اصلاح و بهبود موتور جستجوی Bing و مرورگر Edge استفاده کرده. توی تاریخ ۷ فوریه، مایکروسافت از نسخه‌ی جدید موتور جستجوی Bing پرده‌برداری کرد که روی نسل بعدی مدل زبانی OpenAI که به‌طور خاص سفارشی‌سازی شده، اجرا میشه.

گوگل بارد چیه و چه ارتباطی با ChatGPT داره؟

بارد (Bard) سرویس چت هوش مصنوعی گوگله که رقیب مستقیم ChatGPT محسوب میشه. توی تاریخ ۶ فوریه ۲۰۲۳، گوگل سرویس چت هوش مصنوعی خودش رو به‌صورت آزمایشی رونمایی کرد که به‌وسیله‌ی یه‌سری کاربرهای منتخب طی چند هفته آزمایش میشه.

بارد از مدل زبان گوگل برای برنامه‌های گفتگو (LaMDA) استفاده می‌کنه و از تموم اطلاعات وب برای ارائه‌ی پاسخ‌ها استفاده می‌کنه و این‌جا اولین تفاوت بزرگش با ChatGPT مشخص میشه؛ چون ChatGPT به محتوای وب دسترسی نداره.

البته گوگل بارد توی اولین آزمایش خودش اطلاعات نادرستی رو درمورد تلسکوپ فضایی جیمز وب ارائه کرد و این نشون میده که این سیستم هوش مصنوعی هنوز راه درازی در پیش داره.

آیا ChatGPT به‌زودی قراره به یه سرویس پولی تبدیل بشه؟

همون‌طوری که گفتم، از تاریخ اول فوریه ۲۰۲۳، نسخه‌ی پولی ChatGPT هم معرفی شده که البته عرضه شدن نسخه‌ی پولی هنوز یکمی زود بود؛ ولی خُب به‌هرحال اون‌ها هم خرج و مخارج دارن دیگه!

همون‌طوری که بهت گفتم، این اشتراک پولی بهت این امکان رو میده توی اوج شلوغی هم به ChatGPT دسترسی داشته باشی و ازش استفاده کنی. اگه این اشتراک رو بخری، می‌تونی قابلیت‌های جدید ChatGPT‌ رو زودتر از بقیه تست کنی. هزینه‌ی این اشتراک، ماهانه ۲۰ دلاره.

جمع‌بندی

ChatGPT یه سیستم چت مبتنی بر هوش مصنوعیه که خیلی سروصدا کرد و رشد سریعی رو هم تجربه کرد. درسته که ChatGPT امکانات زیادی داره و کارهای زیادی رو انجام میده؛ ولی هنوز یه‌سری محدودیت‌ها داره که بزرگترین اون‌ها، عدم دسترسی مستقیم به اینترنته. یکی دیگه از مشکلات بزرگ ChatGPT یا شاید ربات‌های دیگه، ارائه‌ی اطلاعات نادرستی هست که ظاهری منطقی دارن. این باعث میشه که خیلی‌ها تحت‌تأثیر عملکرد ربات به صحت اطلاعات توجه نکنن و باعث نشر اطلاعات غلط بشن.

ChatGPT خارق‌العاده‌ست و منم قبول دارم؛ ولی هنوز اول راهه و باید ببینیم که چطوری قراره تکامل پیدا کنه. یکی از چیزهایی که به‌شدت منتظرم تا امتحانش کنم، موتور جستجوی جدید بینگه که مبتنی بر ChatGPT طراحی شده. شاید این راهی باشه که مشکل دسترسی نداشتن به اینترنت رو از بین ببره و بتونه اطلاعات دقیق‌تری رو در اختیار کاربر بذاره.

به‌هرحال ما به اون روز موعود که قراره هوش مصنوعی شبیه به هوش انسانی بشه نزدیک میشیم؛ ولی هنوز هم سؤالات زیادی درمورد عملکرد این سیستم‌ها داریم که امیدواریم بتونیم یه‌روزی به‌ جواب‌های منطقی برسیم؛ البته اگه تا اون موقع هوش مصنوعی ما رو از کار بیکار نکرده باشه.

طراحی وب‌سایت، یکی از کارهای مهمی هست که هر کسب‌وکاری باید انجام بده. اگه تو صاحب یه کسب‌وکار هستی و خودت با طراحی وب‌سایت آشنایی نداری، باید این‌کار رو به یه شرکت یا تیم متخصص واگذار کنی؛ ولی قبل از این‌که بخوای برای کسب‌وکارت سفارش طراحی وب‌سایت بدی، یه‌سری اطلاعات رو باید بدونی. اگه تو با دانش کامل به‌سراغ طراح‌های وب‌سایت بری، قطعاً نتیجه‌ی بهتری می‌گیری و با اصطلاحاتی که اون‌ها به‌کار می‌برن آشنایی پیدا می‌کنی و تجربه‌ی موفق‌تری داری.

هروقت که می‌خوای سفارش طراحی وب‌سایت رو ثبت کنی، طراح‌ها ازت می‌پرسن که این سایت رو برای چه کسب‌وکاری می‌خوای و بودجه‌ت چقدره. این‌ها سؤالات سطحی هستن که شاید جواب دقیق اون‌ها رو ندونی؛ ولی جدای از این سؤال‌ها، یه‌سری چیزهای دیگه هم هستن که به نفعته باهاشون آشنایی داشته باشی.

اول از هر چیزی تو باید یه درک کامل از اون چیزی که می‌خوای داشته باشی. منظورم اینه که تو یه ایده‌ی واضح درمورد وب‌سایتی که می‌خوای داشته باشی و بدونی که طراحیش باید چطوری باشه.

طراحی وب‌سایت، یه صنعت روبه رشده و انتظار میره که تا سال ۲۰۳۱، این صنعت ۲۳ درصد رشد کنه؛ پس توی این دنیای شلوغ، خیلی خوب میشه که تو با پیش‌نیازهای طراحی وب‌سایت آشنایی داشته باشی تا بدونی دقیقاً باید چه چیزی رو سفارش بدی.

قبل از این‌که بخوام درمورد چیزهایی که قبل از سفارش طراحی وب‌سایت بدونی صحبت کنم، می‌خوام بهت بگم که اصلاً چرا نیاز داری طراحی وب‌سایت رو به یه شخص یا شرکت دیگه واگذار کنی.

بعد از این، درمورد نکاتی که باید قبل از ثبت سفارش طراحی سایت بدونی با هم حرف می‌زنیم تا تو بتونی از بین گزینه‌های مختلف، بهترین تیم طراحی رو با معقول‌ترین هزینه انتخاب کنی و به اهدافی که توی ذهنت داری برسی.

بیا شروع کنیم!

چرا باید طراحی وب‌سایت رو به یه شخص دیگه واگذار کرد؟

سفارش طراحی وب‌سایت برای هر کسب‌وکاری لازمه و شاید یکی از بزرگترین تصمیم‌هایی باشه که می‌گیری. درسته که طراحی وب‌سایت ظاهراً کار ساده‌ایه؛ ولی اگه تو توانایی و تخصص لازم رو توی این زمینه نداشته باشی، به مشکل می‌خوری. به‌طورکلی، بهتره که طراحی وب‌سایت رو به‌عهده‌ی یه متخصص بذاری؛ چون این‌کار می‌تونه سرنوشت کسب‌وکار تو رو توی دنیای اینترنت مشخص کنه.

من می‌خوام توی این مرحله از صحبت‌هامون، بهت بگم که چرا تو باید طراحی وب‌سایت رو به یه تیم یا شرکت متخصص واگذار کنی.

اول از همه این‌که تو زمان یا مهارتی برای طراحی وب‌سایت نداری: این احتمالاً اصلی‌ترین دلیلی هست که باعث میشه مردم برای طراحی وب‌سایت به‌دنبال یه تیم متخصص باشن. این دلیل کاملاً موجه هست؛ چون تو وقتی زمان یا تمایلی برای یادگیری نحوه‌ی طراحی وب‌سایت نداشته باشی، منطقیه که این‌کار رو به کسی واگذار کنی که متخصصه و چندین سال سابقه‌ی طراحی وب‌سایت داره.

تو نمی‌دونی که باید از کجا شروع کنی: این هم یکی دیگه از دلایل رایجی هست که باعث میشه مردم به سراغ طراح‌های وب‌سایت برن. تو می‌دونی که به یه وب‌سایت نیاز داری؛ ولی نمی‌دونی که باید از کجا شروع کنی، چه وب‌سایتی می‌خوای و این‌که طراحی مدنظرت چه ویژگی‌هایی داشته باشه. توی این مورد، تو باید از متخصص‌های طراحی وب‌سایت کمک بگیری؛ چون اون‌ها می‌تونن بهت کمک کنن تا بفهمی دقیقاً چه وب‌سایتی می‌خوای و چه نیازهایی داری.

وب‌سایت تو به طراحی مجدد نیاز داره: یکی از دلایل دیگه‌ای که تو رو وادار می‌کنه که به سراغ یه طراحی وب‌سایت بری، اینه که وب‌سایت تو دیگه قدیمی شده باشه. دنیای فناوری به‌صورت ثانیه‌ای تغییر می‌کنه و اگه تو ۵ سال پیش یه وب‌سایت داشتی و پول دادی برات طراحی کردن، دلیل بر این نیست که اون وب‌سایت تا ابد برات کار کنه. وب‌سایت‌هایی که سال ۲۰۱۸ خوب به‌نظر می‌رسیدن دیگه توی ۲۰۲۳ قدیمی شدن. اگه تو هم احساس می‌کنی که وب‌سایتت قدیمی شده و دیگه کاربرپسند نیست، بهتره که به‌سراغ یه طراح وب‌سایت بری تا وب‌سایت تو رو از صفر بازسازی کنه.

می‌خوای یه ویژگی جدید به وب‌سایت خودت اضافه کنی: اگه یه وب‌سایت داری که ازش راضی هستی؛ ولی می‌خوای ویژگی‌های جدیدی مثل فروشگاه اینترنتی یا وبلاگ بهش اضافه کنی، می‌تونی به سراغ یه طراح وب‌سایت بری تا ویژگی‌های جدیدی که مدنظر داری رو بدون ایجاد اختلال روی قابلیت‌های قبلی، برات اضافه کنه.

اگه حالا تو به این نتیجه رسیدی که به یه طراح وب‌سایت‌ نیاز داری و این‌کار یه تصمیم درسته، قدم بعدی اینه که شرکت‌ها و تیم‌های مختلف رو بررسی کنی و ببینی چه مزایا و معایبی دارن و این‌که می‌تونن اهداف و انتظارات تو رو برآورده کنن یا نه.

قبل از این‌که بخوام درمورد طراح‌های وب‌سایت مختلف با تو صحبت کنم، اجازه بده یکمی قضیه رو بازتر کنم و بهت بگم که یه طراح وب‌سایت خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشه.

ویژگی‌های کیفی طراح وب‌سایت

موقع جستجوی طراح مناسب، حتما این ویژگی‌های کیفی رو مدنظر داشته باش. وقتی‌که تو به‌عنوان کارفرما می‌خوای یه پیمان‌کار طراحی وب‌سایت رو انتخاب کنی، باید به‌دنبال ویژگی‌های کیفی خاصی توی اون‌ها باشی.

من در ادامه بعضی از این ویژگی‌ها که باید حتماً به‌دنبال اون‌ها باشی رو برات نوشتم.

خلاقیت: یه طراح وب خوب، باید حس خلاقیت داشته باشه و بتونه طرح‌های منحصربه‌فردی رو ارائه بده که وب‌سایت تو رو از رقبا متمایز کنه.

مهارت‌های فنی: هر شخص یا تیمی که انتخاب می‌کنی، باید درک کاملی از HTML، CSS و بقیه‌ی فناوری‌های توسعه وب داشته باشه.

ارتباطات: همیشه سعی کن شخص یا گروهی رو انتخاب کنی که راه‌های ارتباطی ریادی داره و می‌تونه ۲۴ ساعته به پرسش‌ها و نیازهای تو جواب بده. این‌طوری می‌تونی نظر خودت رو درمورد وب‌سایتی که می‌خوای به گوش اون‌ها برسونی و اون‌ها هم می‌تونن نیازهای تو رو کاملاً درک کنن.

خدمات مشتری: یه تیم طراح حرفه‌ای، همیشه به نیازهای تو جواب میده و اگه از نتیجه‌ی نهایی راضی نباشی، تغییراتی که می‌خوای رو برات اعمال می‌کنه.

حالا می‌رسیم به قسمتی که می‌دونم خیلی منتظرش بودی. این‌جا من می‌خوام درمورد جنبه‌های مختلفی که قبل از استخدام یه طراح وب‌سایت در نظر بگیری باهات صحبت کنم. چندتا نکته‌ی خیلی مهم هست که باید قبل از استخدام طراح وب‌سایت در نظر بگیری.

قبل از این‌که به یه شرکت یا تیم سفارش طراحی سایت بدی، چندتا کار هست که باید حتماً اون‌ها رو انجام بدی. 

من می‌خوام توی این بخش چندتا نکته‌ی مهم رو بهت بگم و ازت می‌خوام که خوب درموردشون فکر کنی و سعی کنی انجامشون بدی؛ چون کمک بزرگی به خودت می‌کنی. پس با من همراه باش تا این نکات مهم رو بررسی کنیم.

تحقیقات خودت رو انجام بده

قبل از این‌که به یه تیم یا شرکت سفارش طراحی وب‌سایت بدی، باید تحقیقاتی رو انجام بدی و ببینی که چه چیزی از یه وب‌سایت انتظار داری. این تحقیقات چندتا جنبه‌ی مختلف داره که باید روی اون‌ها حتماً تمرکز کنی.

چرا به یه وب‌سایت نیاز داری؟

قبل از این‌که سفارش طراحی وب‌سایت رو ثبت کنی، باید بدونی که اصلاً چرا به یه وب‌سایت نیاز داری. آیا تو می‌خوای یه وب‌سایت برای فروش محصولاتت داشته باشی، می‌خوای مشتری‌های جدیدی جذب کنی یا این‌که می‌خوای کارهای خودت رو به نمایش بذاری؟ تو باید توی این مرحله حتماً مشخص کنی که هدفت از ایجاد یه وب‌سایت چیه.

وقتی‌که هدف خودت از ساخت یه وب‌سایت رو مشخص کردی، می‌تونی به‌دنبال شخص یا گروهی باشی که توی اون زمینه‌ی مدنظر تو، سابقه‌ی طراحی وب‌سایت داشته باشن.

۱: انواع وب‌سایت‌ها رو بشناس و ببین به کدومش نیاز داری

انواع مختلفی از وب‌سایت‌ها وجود داره که برای کارهای مختلفی طراحی میشن. ما وب‌سایت‌ها فروشگاهی داریم، وب‌سایت‌های شخصی داریم و حتی ویترین محصولات هم داریم. تو باید بدونی که کدومش رو می‌خوای. قبل از این‌که سفارش طراحی وب‌سایت رو ثبت کنی، باید بدونی به چه نوعی از وب‌سایت نیاز داری. این بهت کمک می‌کنه تا بتونی شخص یا تیم باتجربه رو پیدا کنی.

این روزها وب‌سایت‌ها انواع مختلفی دارن و بر اساس پلتفرم‌های مختلفی هم ساخته میشن. وردپرس، جوملا، ویکس و... همه‌شون سیستم‌های کنترل محتوای (CMS) آماده‌ای هستن که بهت این امکان رو میدن تا وب‌سایت خودت رو طراحی کنی. سیستم مدیریت محتوا، یه نرم‌افزاره که روی بستر وب اجرا میشه و بهت این اجازه رو میده تا محتوای دیجیتالی (عکس، ویدیو، صدا و...) رو بسازی، اصلاح و منتشر کنی. به‌کمک یه سیستم مدیریت محتوای آماده مثل وردپرس، جوملا، ویکس و... می‌تونی به‌سادگی بدون انجام یه خط کدنویسی، وب‌سایت خودت رو راه‌اندازی کنی.

از طرف دیگه، وب‌سایت‌هایی هستن که از صفر به‌صورت اختصاصی و بر اساس نیازهای صاحب وب‌سایت کدنویسی میشن. این وب‌سایت‌ها رو با زبان‌های برنامه‌نویسی وب راه‌اندازی می‌کنن و ساختن اون‌ها کار خیلی سخت و زمان‌بری هست و به دانش برنامه‌نویسی نیاز داره. این وب‌سایت‌ها معمولاً هزینه‌ی خیلی بالایی دارن؛ ولی از طرفی هر امکاناتی که نیاز داشته باشی می‌تونی به اون اضافه کنی؛ ولی وب‌سایت‌های وردپرسی و... این قابلیت رو ندارن و امکانات اون‌ها به افزونه‌هایی که براشون ساخته شده، محدود میشه.

من توی این مقاله درمورد وب‌سایت‌های کدنویسی شده و مبتنی بر CMSهای آماده خیلی کامل توضیحاتی رو برات ارائه کردم که پیشنهاد می‌کنم حتماً اون رو مطالعه کنی.

انواع وب‌سایت‌ها:

• فروشگاه اینترنتی
• شرکتی
• شخصی
• اشتراک‌گذاری عکس
• اشتراک‌گذاری فیلم
• وبلاگ‌ها
• دایرکتوری 
• شبکه‌های اجتماعی
• آموزشی

معمولاً اون‌هایی که به‌دنبال طراحی وب‌سایت هستن، با سه نوع اول سروکار دارن. به‌همین‌دلیل باید بدونی که وب‌سایت شرکتی، فروشگاه اینترنتی یا شخصی دقیقاً به چه وب‌سایتی گفته میشه.

فروشگاه اینترنتی چیه؟

فروشگاه اینترنتی همون‌طوری که از اسمش پیداست، یه بستره که تو می‌تونی محصولاتی رو توی اون عرضه کنی و بفروشی. این فروشگاه‌ها خودشون انواع مختلفی دارن؛ ولی کلیت اون‌ها یکیه. نوع اول فروشگاه‌های اینترنتی، نوع شخصی اون‌هاست. به‌عنوان‌مثال تو یه محصولی رو تولید می‌کنی و می‌خوای اون رو از طریق اینترنت بفروشی، دراین‌صورت، می‌تونی فروشگاه اینترنتی مخصوص خودت رو داشته باشی. نوع دوم فروشگاه‌های اینترنتی، نوع عمومی اون‌هاست. توی این فروشگاه‌ها، تو محصولات خودت رو عرضه نمی‌کنی، تو از تولیدکننده‌های مختلف محصولاتی رو می‌خری و این‌جا برای فروش می‌ذاری (دیجی‌کالا یکی از این وب‌سایت‌هاست). نوع سوم فروشگاه‌های اینترنتی، مثل یه بازار سنتیه. توی این فروشگاه‌ها هر فروشنده‌ای می‌تونه محصولات خودش رو برای عرضه قرار بده (باسلام یکی از این وب‌سایت‌هاست).

همون‌طوری که گفتم، فروشگاه اینترنتی انواع مختلفی داره؛ ولی ماهیت اصلی اون‌ها یکسانه. تو باید به طراح وب‌سایت بگی که کدوم نوع از فروشگاه رو مدنظر داری.

وب‌سایت شرکتی چیه؟

بیشتر شرکت‌ها برای این‌که توی دنیای اینترنت برندسازی کنن، برای خودشون یه وب‌سایت ایجاد می‌کنن. توی این وب‌سایت‌ها، معمولاً صفحه‌های مختلفی وجود داره که خدمات شرکت، تاریخچه، محصولات و... رو معرفی می‌کنن. وب‌سایت شرکتی در واقع یه بروشور آنلاین برای اون شرکت محسوب میشه.

یکی از مزایای برندسازی توی دنیای اینترنت اینه که هزینه‌ی تبلیغات آنلاین خیلی کمتر از تبلیغات فیزیکیه و شرکت می‌تونه با هزینه‌ای کمتر، مشتری‌های بیشتری رو به‌دست بیاره. یکی از مزایای داشتن وب‌سایت شرکتی اینه که فقط اون‌هایی که به کسب‌وکار تو علاقه دارن جذب برند تو میشن و مشتری متفرقه به‌سراغت نمیاد.

اگه تو یه کسب‌وکار داری و می‌خوای یه وب‌سایت هم داشته باشی، من بهت پیشنهاد می‌کنم که وب‌سایت شرکتی راه‌اندازی کنی تا علاوه‌بر معرفی شرکت، بتونی یه برندسازی قوی داشته باشی و مشتری‌های زیادی رو به‌دست بیاری.

وب‌سایت شخصی چیه؟

اگه نظر من رو بخوای، هر آدم متخصصی به یه وب‌سایت شخصی نیاز داره. فرض کن تو یه تخصص خاص داری و مثلاً عکاسیت خوبه. می‌تونی با ساختن یه وب‌سایت شخصی و ارائه‌ی نمونه‌کارها، خودت رو توی دنیای اینترنت در معرض دید بقیه بذاری و حتی برای انجام کارهای عکاسی مشتری جمع کنی!

به‌خاطر همینه که من میگم هر آدم متخصصی به یه وب‌سایت نیاز داره. تو این‌طوری می‌تونی مشتری‌های خیلی بیشتری رو به‌دست بیاری و شناخته بشی. تو حتی می‌تونی به کمک وب‌سایت شخصی خودت یه بستر آموزشی ایجاد کنی و به بقیه هم تخصص خودت رو یاد بدی و از این طریق کسب درآمد کنی.

اگه می‌خوای برای کسب‌وکار نوپای خودت یه وب‌سایت کوچیک بسازی، بهت پیشنهاد می‌کنم که از CMSهایی مثل وردپرس استفاده کنی. البته این نکته رو هم بهت بگم که طراحی سایت وردپرسی شاید خیلی ساده به‌نظر بیاد؛ ولی روش‌ها و ترفندهای خاص خودش رو داره و تو به تنهایی نمی‌تونی وب‌سایت رو ایجاد کنی و قدرت دامنه‌ی اون رو افزایش بدی. برای این مورد هم به یه تیم متخصص نیاز داری.

می‌خوای چه محتوایی رو توی وب‌سایتت منتشر کنی؟

نوع محتوایی که می‌خوای توی وب‌سایت منتشر کنی هم توی نوع طراحی اون نقش داره. به‌عنوان‌مثال، اگه می‌خوای توی وب‌سایت خودت طرح‌ها و عکس‌های زیادی رو منتشر کنی، باید این موضوع رو با طراح مطرح کنی تا نوع طراحی رو متناسب با نیاز تو انجام بده.

اگه قصد داری به وب‌سایت خودت فروشگاه آنلاین اضافه کنی، دایرکتوری یا تالار گفتمان هم اضافه کنی، باید حتماً به طراح بگی؛ چون هر کدوم از این‌ها، نوع طراحی متفاوتی دارن.

اگه می‌خوای یه وب‌سایت بسازی که قابلیت‌های زیادی داشته باشه، باید به سراغ طراحی بری که با پلاگین‌ها آشنایی داره یا سابقه‌ی طولانی توی ساخت وب‌سایت‌هایی با کدنویسی اختصاصی داره.

هاست و دامنه چیه؟

به‌طور ساده، دامنه همون آدرس وب‌سایت هست. وقتی‌که می‌خوای وارد سایت گوگل بشی، توی مرورگر تایپ می‌کنی www.google.com و به این میگن دامنه‌ی سایت گوگل. انتخاب دامنه، یکی از بخش‌های خیلی مهم طراحی سایت به‌شمار میره و اگه دامنه‌ی مناسبی انتخاب کنی، می‌تونه به رشد سریع‌تر کسب‌وکار تو کمک کنه.

دامنه، انواع مختلفی داره که برای کاربردهای مختلف طراحی شدن. وب‌سایت‌های سازمانی معمولاً پسوند org دارن و بقیه‌ی وب‌سایت‌ها توی ایران معمولاً از دامنه‌های عمومی با پسوند ir استفاده می‌کنن. اگه قصد داری یه کسب‌وکار بین‌المللی راه‌اندازی کنی، باید از دامنه‌های بین‌المللی مثل com استفاده کنی.

تا این‌جای کار تقریباً با دامنه آشنا شدی، حالا بریم سراغ هاست و بینیم که هاست چیه و انواع مختلف اون رو بشناسیم.

همیشه وقتی‌که می‌خوای یه وب‌سایت رو راه‌اندازی کنی، به هاست خوب نیاز داری. هاست (میزبان) به فضایی گفته میشه که به‌صورت ۲۴ ساعته در اختیار تو قرار می‌گیره و تو سایت خودت رو روی اون بارگذاری می‌کنی و تمام فایل‌هایی که توی سایت قرار میدی، روی هاست قرار می‌گیرن. در واقع یه وب‌سایت برای این‌که بتونه وجود داشته باشه، به فضای هاست نیاز داره تا روش بارگذاری بشه و توی اینترنت در دسترس بقیه قرار بگیره.

به‌همین‌دلیل تو نمی‌تونی بدون داشتن هاست، وب‌سایت راه‌اندازی کنی و اون رو در دسترس عموم قرار بدی.

انواع مختلفی از هاست‌های ویندوزی و لینوکسی وجود داره که تو با توجه به نیاز خودت می‌تونی اون‌ها رو خریداری کنی. درمورد انواع هاست توی سایت‌های فروشنده‌ی هاست توضیحاتی ارائه شده که بهت کمک می‌کنن تا بتونی انتخاب خوبی داشته باشی.

وب‌سایت ریسپانسیو چیه؟

ریسپانسیو (Responsive) که توی زبان فارسی بهش واکنش‌گرا هم میگن، یه روش جدید برای طراحی وب‌سایته که باعث میشه وب‌سایت توی دستگاه‌های مختلف با نمایشگرهایی با ابعاد مختلف، خیلی خوب نمایش داده بشه. وقتی‌که میگن یه وب‌سایت ریسپانسیوه، یعنی برای نمایش توی دستگاه‌های مختلف (موبایل، تبلت، کامپیوتر و...) مناسب و بهینه‌ست.

این روزها بیشتر کاربرها برای گشت و گذار توی دنیای اینترنت از موبایل و تبلت استفاده می‌کنن و به‌همین‌دلیل طراحی سایت باید طوری باشه که کاربرها نیازی به زوم کردن نداشته باشن و سایت کاملاً واضح و خوانا باشه.

تِم آماده چیه؟

به شکل ظاهری یه وب‌سایت «تِم» یا «پوسته» میگن. این پوسته‌ها توی دو نوع حاضری و شخصی وجود دارن. اگه می‌خوای وب‌سایت تو ظاهر متفاوتی داشته باشه، می‌تونی از طراحی اختصاصی استفاده کنی یا پوسته‌های آماده رو شخصی‌سازی کنی. این به نیاز تو و همین‌طور بودجه‌ی تو بستگی داره؛ چون پوسته‌های اختصاصی، از صفر طراحی میشن و هزینه‌ی زیادی دارن. یه طراح وب در این مورد ازت سؤال می‌پرسه و خوبه که بدونی داره درمورد چی صحبت می‌کنه. حتماً درمورد پوسته‌ها و انواع اون‌ها یه تحقیقی انجام بده تا بهتر متوجه بشی کدومش با نیازهای تو هم‌خوانی داره.

۲: به نیازهای خودت توی طراحی وب‌سایت خوب فکر کن

حالا می‌دونی که به چه نوع وب‌سایتی نیاز داری؛ پس وقتشه که به طراحی اون خوب فکر کنی.

توی این بخش می‌خوام عواملی که باید توی انتخاب طراحی سایت در نظر بگیری رو باهات به‌اشتراک بذارم.

چه سبکی رو دوست داری؟

آیا طراحی تمیز و مینیمال رو ترجیح میدی یا یه چیز رنگارنگ‌تر و پُر زرق‌وبرق‌تر؟ این کاملاً سلیقه‌ایه و نمیشه بهت جواب قطعی داد. همه‌چی به سلیقه‌ی تو بستگی داره.

ازت می‌خوام به رقبای خودت نگاه کنی و ازشون الهام بگیری. وقتی به کارهای اون‌ها نگاه کنی، متوجه میشی که خودت هم حدوداً به چه چیزی نیاز داری.

می‌خوای وب‌سایت تو چه احساسی رو توی مخاطب ایجاد کنه؟

وب‌سایت تو باید لحن و حس کلی برند تو رو منعکس کنه. به‌عنوان‌مثال، اگه یه شرکت بزرگ داری که تجارت گسترده‌ای رو انجام میده، باید طرحی رو برای وب‌سایت شرکتت انتخاب کنی که این حس رو به مخاطب منتقل کنه.

از طرف دیگه اگه می‌خوای به مخاطب خودت احساس آرامش بدی، باید طرحی رو انتخاب کنی که این حس رو منتقل می‌کنه.

می‌خوای از چه رنگ‌هایی استفاده کنی؟

رنگ، یکی دیگه از جنبه‌های مهم طراحی وب‌سایت به‌شمار میره. رنگ‌هایی که انتخاب می‌کنی باید نشان‌دهنده برند تو و احساساتی باشن که می‌خوای به مخاطب القا کنی.

به‌عنوان‌مثال، رنگ آبی بیشتر وقت‌ها با اعتماد و قابلیت اطمینان همراهه و همین باعث شده تا توی صنعت مالی و تجاری، به شکل گسترده‌ای ازش استفاده کنن.

از طرف دیگه، رنگ زرد اغلب به‌عنوان یه رنگ خوش‌بینانه و شاد دیده میشه و برای کسب‌وکار‌هایی که می‌خوان حس دوستانه‌ای رو منتقل کنن، انتخاب خوبیه.

بهت پیشنهاد می‌کنم که حتماً درمورد روان‌شناسی رنگ‌ها تحقیق کنی؛ چون شناخت رنگ‌ها می‌تونه برای برند تو یه وجهه‌ی مناسب ایجاد کنه. از طرفی وقتی‌که با رنگ‌ها آشنایی داشته باشی، می‌تونی تصمیم‌گیری آگاهانه‌ای برای طراحی وب‌سایت داشته باشی.

مخاطب‌های خودت رو بشناس

وقتی‌که می‌خوای یه وب‌سایت رو طراحی کنی، باید مخاطب‌های خودت رو هم توی این طراحی دخالت بدی. تو باید مخاطب‌های خودت رو بشناسی و وب‌سایت رو طوری طراحی کنی که برای اون‌ها جذاب باشه.

به‌عنوان‌مثال، اگه مخاطب‌های تو جوان هستن، باید وب‌سایت تو برای این قشر طراحی بشه. منظورم اینه که باید توی وب‌سایت از رنگ‌های روشن‌تر و فونت‌های مدرن‌تر استفاده بشه.

اگه مخاطب‌های تو افراد مسن‌تری هستن، توی طراحی وب‌سایت از رنگ‌های تیره‌تر و فوت‌های سنتی‌تر استفاده کن.

قبل از این‌که سفارش طراحی وب‌سایت رو ثبت کنی، درمورد زیبایی‌شناسی یه تحقیق انجام بده تا بتونی نیازهای طیف‌های مختلف افراد رو درک کنی و با روان‌شناسی اون‌ها آشنا بشی.

۳: یه قرارداد استاندارد با پیمان‌کار ببند

حالا که می‌دونی توی طراحی وب‌سایت به چه چیزهایی نیاز داری، وقتش رسیده که به ریزه‌کاری‌ها توجه کنی. حالا می‌خوام بهت بگم که وقتی می‌خوای با یه طراح وب‌سایت قرارداد ببندی، دقیقاً باید چه نکاتی رو در نظر بگیری.

محدوده‌ی کار رو مشخص کن

اولین کاری که باید انجام بدی اینه که محدوده‌ی کار رو مشخص کنی. بذار ساده‌تر بگم: تو باید دقیقاً بگی که می‌خوای طراح چه کارهایی رو برات انجام بده.

بهت توصیه می‌کنم که توی این مرحله تا جای ممکن خاص و ریزبین باشی.

برای جلوگیری از گسترش دامنه (گسترش دامنه به شرایطی میگن که کار مدنظر تو فراتر از چیزیه که توی توافق ذکر شده)، سعی کن قبل از بستن قرارداد تمام جوانب کار رو در نظر بگیری و خیلی واضح بگی چه چیزهایی رو می‌خوای و چه چیزهایی رو نمی‌خوای. این هم به تو کمک می‌کنه و هم از سردرگم شدن طراح جلوگیری می‌کنه.

به‌عنوان‌مثال، اگه می‌خوای که طراح فقط اساس وب‌سایت تو رو ایجاد کنه و بقیه‌ی تغییرات رو خودت ایجاد کنی، حتماُ توی قرارداد بهش اشاره کن یا اگه می‌خوای طراح فقط یه‌سری بازبینی‌ها رو انجام بده، حتماً توی قرارداد ذکر کن. اگه این‌کارها رو نکنی بعداً نمی‌تونی از هزینه‌های اضافه‌ی ایجاد شده شکایتی داشته باشی؛ پس حواست رو خوب جمع کن و همه‌چی رو در نظر بگیر.

شرایط پرداخت رو بررسی کن

دروغ چرا، همیشه مهم‌ترین چیزی که هست، مسئله‌ی مالیه! اول از هر چیزی شرایط مالی خودت رو بررسی کن و ببین که توانایی پرداخت هزینه‌های طراحی سایت رو داری یا نه. این روزها هزینه‌ی طراحی سایت خیلی بالا رفته و اگه تو شرایط مالی مناسبی نداری، باید به‌دنبال شرکت طراحی باشی که شرایط پرداخت متنوعی داره.

اگه می‌تونی هزینه‌ی طراحی سایت رو به‌طورکامل پرداخت کنی که هیچ؛ ولی اگه نمی‌تونی این‌کار رو انجام بدی، به‌دنبال تیم یا شرکتی باش که امکان پرداخت اقساطی دارن. مجموعه‌ی سایت‌لاینر یکی از معدود تیم‌های طراحی سایت توی ایرانه که امکان پرداخت اقساطی رو هم برای مشتری‌ها فراهم کرده؛ این‌طوری تو می‌تونی با خیال راحت و بدون دغدغه‌ی مالی، وب‌سایت مورد نظرت رو به‌دست بیاری.

۴: به‌دنبال تیم‌های باتجربه بگرد

حالا می‌دونی چی می‌خوای، چه شرایطی رو باید توی قرارداد ذکر کنی و این‌که وضعیت مالیت چطوره. وقتش رسیده که جستجوی خودت رو شروع کنی.

یکی از اولین‌کارهایی که توی این مرحله انجام بدی اینه که به‌دنبال تیم‌هایی باشی که درمورد نوع پروژه‌ای که توی ذهنت داری تجربه‌ی کافی داشته باشن.

اگه قصد داری یه وب‌سایت ساده رو راه‌اندازی کنی، دنبال تیم‌هایی بگرد که سابقه‌ی طراحی این وب‌سایت‌ها رو دارن و برای اثباتش هم بهت نمونه‌کارها رو نشون بدن.

از طرف دیگه اگه به‌دنبال تیمی هستی که بتونن برات یه وب‌سایت فروشگاهی رو راه‌اندازی کنن، حتماً ازشون بخواه چندتا نمونه‌کار معتبر بهت نشون بدن؛ چون این‌کار تخصصی‌تره و به دانش بیشتری نیاز داره.

سعی کن که همیشه به‌دنبال طراح‌های باتجربه باشی؛ چون احتمال برآورده نشدن نیازهات خیلی کمتر میشه.

فرض کن که یه کسب‌وکار داری و محصولات بهداشتی می‌فروشی. تو باید به‌دنبال تیمی باشی که سابقه‌ی طراحی فروشگاه اینترنتی رو داره، تیمی که فقط وب‌سایت‌های شخصی، عکاسی و... می‌سازه به‌درد تو نمی‌خوره. شاید این تیم‌ها هم بتونن برای تو سایت طراحی کنن؛ ولی همیشه بهتره روی تیم‌هایی که باسابقه هستن سرمایه‌گذاری کنی.

۵: نمونه کارها رو بررسی کن

بعد از این‌که چندتا طراح پیدا کردی که می‌تونن معیارهای تو رو برآورده کنن، وقتش رسیده که نمونه‌کارهای اون‌ها رو بررسی کنی.

نمونه‌کارهای یه طراح، ایده‌ی خوبی از تجربه، مهارت و سبک طراحی اون به تو میده.

وقتی‌که نمونه‌کارهای یه طراح رو بررسی می‌کنی حتماً به نکات زیر توجه کن:

• پروژه‌هایی که اون‌ها انجام دادن
• صنایعی که توی اون‌ها کار کردن
• سبک طراحی اون‌ها

اگه تو توی صنعت محصولات بهداشتی کار می‌کنی، حتما از طراح بخواه که نمونه‌کارهایی که توی این زمینه دارن رو در اختیارت بذارن تا بتونی بررسیشون کنی.

کلام آخر

توی این مقاله سعی کردم یه‌سری چیزهایی که قبل از ثبت سفارش طراحی وب‌سایت باید در نظر بگیری رو بهت بگم. طراحی وب‌سایت یکی از بخش‌های مهم برای هر کسب‌وکار به‌شمار میره و تو باید قبل از هرکاری، تحقیقات خودت رو کامل کنی و نیازهای خودت رو بشناسی. اگه قبل از ثبت سفارش طراحی وب‌سایت اطلاعات کاملی درمورد اصطلاحات تخصصی این حوزه داشته باشی، انتخاب بهتری داری و می‌تونی دقیقاً بر اساس نیازهای خودت به طراح بگی که چه وب‌سایتی می‌خوای.