ChatGPT چیست و چرا این روزها درمورد آن زیاد میشنویم؟
ChatGPT (چَت جیبیتی) یه ابزار پردازش زبان طبیعیه که توی پسزمینهی اون، یه سیستم هوش مصنوعی فوقالعاده قدرتمند قرار گرفته که به تو این امکان رو میده که بتونی با ChatGPT مثل یه انسان حرف بزنی.
ChatGPT خیلی ابزار عجیبیه، وقتیکه باهاش حرف میزنی انگار واقعاً داری با یه آدم حرف میزنی و اون هم طوری جوابت رو میده که انگار واقعاً انسانه؛ خلاصه که اصلاً این حس رو بهت نمیده که یه رباته. درسته که زبان فارسی اون زیاد خوب نیست و حرف زدنش مصنوعیه؛ ولی زبان انگلیسیش فوقالعاده خوب و طبیعیه. ChatGPT خیلی کارها انجام میده؛ این ربات هوش مصنوعی میتونه برنامهنویسی کنه، مقاله بنویسه، ایمیل بنویسه و حتی برات داستان بنویسه. درسته که ChatGPT میتونه اینکارها رو خیلی خوب انجام بده؛ ولی تو هم باید درمورد چیزی که ازش میخوای یه سررشته داشته باشی چون ممکنه یهسری اشتباهات ریز داشته باشه و تو باید بدونی اونها چی هستن.
ChatGPT فعلاً رایگانه و همه هم میتونن ازش استفاده کنن، هرچند از اول ماه فوریه ۲۰۲۳ یه نسخه پولی هم اضافه کردن که قابلیتهایی مثل سرعت بیشتر و... داره؛ ولی بهطور کلی رایگانه و میتونی از تموم قابلیتهای این سیستم هوش مصنوعی خارقالعاده استفاده کنی. شرکت OpenAI بهعنوان سازندهی ChatGPT داره سعی میکنه که بازخوردهای کاربرها رو جمعآوری کنه و ایرادات ChatGPT رو رفع کنه.
چهکسی ChatGPT رو ساخته؟
ChatGPT بهوسیلهی شرکت OpenAI که یه شرکت علمی-پژوهشیه و توی زمینهی هوش مصنوعی کار میکنه، ساخته شده. شرکت OpenAI توی تاریخ ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ بهطور رسمی ChatGPT رو راهاندازی کرد.
البته ChatGPT اولین تجربهی این شرکت توی زمینهی ساخت ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی نیست. شرکت OpenAI قبلاً هم یه سیستم هوش مصنوعی بهاسم DALLE•2 رو ساخته بود که میتونست آثار هنری خلق کنه. سیستم هوش مصنوعی ویسپِر (Whisper) هم از ساختههای همین شرکته که در واقع یه سیستم هوشمند تشخیص گفتار بهشمار میره.
ChatGPT چقدر اهمیت داره؟
خُب، راستش رو بخوای این روزها هرکجا که میری درمورد ChatGPT میشنوی و این نشون میده که حسابی سروصدا کرده. ایلان ماسک بهعنوان یکی از بنیانگذارهای شرکت OpenAI قبلاً گفته بود که ChatGPT خیلی خطرناکه و ما با ظهور یه سیستم هوش مصنوعی فوقالعاده قوی، فاصلهی خیلی زیادی نداریم. سَم آلتمَن، رئیس شرکت OpenAI، توی توییتر خودش نوشت که تعداد کاربرهای ChatGPT توی ۵ روز اول بعد از عرضه، به یک میلیون نفر رسید و این یه عدد خارقالعادهست. آقای آلتمن به ایلان ماسک گفت درسته که ChatGPT فعلاً هزینهی زیادی نداره؛ ولی بهزودی هزینهی اون سرسامآور میشه و باید راهی ایجاد کرد که بشه ازش کسب درآمد کرد.
بر اساس تجزیهوتحلیلی که UBS (شرکت خدمات مالی و بانکداری سوئیسی) انجام داده، ChatGPT نسبت به بقیهی نرمافزارهای ایجاد شده توی تاریخ، سریعترین رشد رو داشته. UBS تخمین زده که دو ماه بعد از راهاندازی ChatGPT، تعداد کاربرهای اون به بیشتر از ۱۰۰ میلیون نفر رسیده. این یه رشد سریعه و اگه بخوایم یه مقایسهی منصفانه داشته باشیم، باید بگیم که ۹ ماه طول کشید تا تیکتاک به ۱۰۰ میلیون کاربر برسه.
چطوری میشه به ChatGPT دسترسی پیدا کرد؟
دسترسی به ChatGPT خیلی سادهست. کافیه به وبسایت chat.openai.com بری و یه حساب کاربری ایجاد کنی. البته این رو هم بگم که ما توی ایران هستیم و این یعنی برای دسترسی پیدا کردن به ChatGPT مشکل داریم؛ چون هنوز شمارههای ایران رو برای فعالسازی حساب قبول نمیکنه. برای رفع این مشکل، باید از شمارههای مجازی استفاده کنی که بهت پیشنهاد میکنم از اونهایی استفاده کنی که پولی هستن و برای چند دقیقه میتونی اجارهشون کنی.
بعد از وارد شدن به حساب کاربری، میتونی با ChatGPT حرف بزنی. میتونی با پرسیدن یه سؤال ساده شروع کنی، هرچند من همون اول بهش گفتم یه برنامهی پیچیده به زبان اسمبلی بنویسه. برنامه رو نوشت و خیلی هم خوب اجرا شد، واقعاً عجیبه!
از اونجایی که ChatGPT فعلاً توی مرحلهی تحقیقاتیه، استفاده ازش هم رایگانه و میتونی هرچقدر که دلت میخواد ازش سؤال بپرسی. معلوم نیست که بعداً محدودش میکنن یا نه؛ ولی فعلاً که نکردن و تا میتونی ازش استفاده کن.
من از ChatGPT استفاده کردم و میگه که ظرفیتش پُر شده، این یعنی چی؟
همونطوری که بهت گفتم، ChatGPT فعلاً رایگانه؛ چون هنوز توی فاز تحقیقاتیه. این سیستم هوش مصنوعی جنجال زیادی بهپا کرده و خُب طبیعیه که خیلیها حملهور شدن تا ازش استفاده کنن و قابلیتهای پیشرفتهی اون رو امتحان کنن. وبسایت ChatGPT فقط با یه سرور کار میکنه و وقتی تعداد زیادی کاربر وارد سیستم میشن، بار روی سرور زیاد میشه و دیگه نمیتونه درخواست تو رو پردازش کنه. البته معنی این پیام این نیست که تو هیچوقت نمیتونی از ChatGPT استفاده کنی. معنی پیام اینه که تو باید بعداً وارد سایت بشی و از سیستم هوش مصنوعی استفاده کنی. البته میتونی Tab مربوطه رو باز نگه داری و رفرش کنی.
اگه دوست نداری صبر کنی و میخوای با سرعت بالا به ChatGPT دسترسی داشته باشی، یه راه دیگه هم وجود داره و اون هم خرید اشتراک پولی ChatGPT هست. از اول ماه فوریه سال ۲۰۲۳، شرکت OpenAI یه طرح بهاسم ChatGPT Plus رو راهاندازی کرده که در واقع همون اشتراک پولی هست. این اشتراک پولی بهت این امکان رو میده توی اوج شلوغی هم به ChatGPT دسترسی داشته باشی و ازش استفاده کنی. اگه این اشتراک رو بخری، میتونی قابلیتهای جدید ChatGPT رو زودتر از بقیه تست کنی. هزینهی این اشتراک، ماهانه ۲۰ دلاره که برای ما ایرانیها اذیتکنندهست!
چطوری باید از ChatGPT استفاده کرد؟
ChatGPT جدای از اینکه میتونه به سؤالهای مختلف تو جواب بده، میتونه کارهای دیگهای مثل نوشتن مقاله، توصیف آثار هنری، مکالمههای فلسفی، کدنویسی و... رو هم انجام بده. من همهشون رو آزمایش کردم و باید بهت بگم که عملکردش عالیه؛ ولی اگه حواست نباشه و اطلاعات کافی توی زمینهای که میپرسی نداشته باشی، ممکنه اطلاعات غلط بهت بده و متوجه نشی. من تا جایی که تونستم، اطلاعات اشتباه رو بهش گوشزد کردم و ازت میخوام که تو هم اینکار رو انجام بدی و به بهبود هوش مصنوعی ChatGPT کمک کنی.
یکی از چیزهایی که من خیلی دوست دارم اینه که نظر ChatGPT رو درمورد چیزهای مختلف میپرسم. مثلاً یهبار ازش پرسیدم که میخوام برای دوستم هدیه بخرم، بهنظرت چی بگیرم؟ اون کلی ایده به من داد و این واقعاً جالب و لذتبخش بود. امکاناتش بیپایان هستن.
ChatGPT چطوری کار میکنه؟
بر اساس گفتههای شرکت OpenAI، این شرکت، مدل زبانی رو با استفاده از یادگیری تقویتی از بازخورد انسانی (RLHF) به سیستم هوش مصنوعی ChatGPT آموزش داده. مربیهای هوش مصنوعی، مکالمههایی رو در اختیار مدل قرار دادن و توی اون، هر دو نقش کاربر و دستیار هوش مصنوعی رو بازی کردن.
چه تفاوتی بین ChatGPT با موتور جستجو وجود داره؟
ChatGPT یه مدل زبانیه که با هدف برقراری مکالمه با کاربر ایجاد شده. یه موتور جستجو، صفحههای وب که توی اینترنت هستن رو فهرست میکنه و به کاربر کمک میکنه تا اطلاعاتی که دنبالشون بوده رو خیلی راحت پیدا کنه. ChatGPT نمیتونه توی اینترنت جستجو کنه؛ ولی مایکروسافت میگه که اون رو با موتور جستجوی Bing ادغام کرده و باید ببینیم که کارکردش دقیقاً چطوریه.
فعلاً ChatGPT از دادههای آموزشی برای ایجاد جواب استفاده میکنه و همین باعث میشه که بعضی وقتها خطاکار باشه.
ChatGPT چه محدودیتهایی داره؟
درسته که ChatGPT قابلیتهای زیادی داره و کلی هم سروصدا و هیجان بهپا کرده؛ ولی هنوز هم یهسری محدودیتها داره. بهعنوانمثال، ChatGPT هنوز نمیتونه به یهسری سؤالها که به روشهای خاصی بیان میشن جواب بده؛ چون برای درک ورودی باید بازنویسی بشه. یکی دیگه از محدودیتهای ChatGPT، کیفیت جوابهایی هست که به کاربر میده. درسته که جوابهای ChatGPT ظاهراً قابلقبول هستن؛ ولی همونطوری که بهت گفتم، اگه حواست نباشه ممکنه پر از خطا باشن و معنی خاصی نداشته باشن.
ChatGPT نمیتونه به سؤالهای مبهم پاسخ دقیقی بده. این یعنی ChatGPT فقط سؤال تو رو حدس میزنه و این میتونه باعث بشه که به سؤال تو یهسری جوابهای ناخواسته و پرتوپلا بده. همین موضوع باعث شده که سایت StackOverflow بهعنوان مرجع پرسشوپاسخ توسعهدهندهها، جوابهایی که بهوسیلهی ChatGPT تولید میشن رو شناسایی و ممنوع کنه.
مدیرهای Stack Overflow توی یه پست اختصاصی اینطوری گفتن:
«مشکل اصلی اینه که درصد بالایی از جوابهایی که ChatGPT به سؤالها میده، نادرست هستن. درسته که ظاهراً قابلقبول هستن و شاید از دیدنشون شگفتزده بشی؛ ولی وقتی روی جوابها ریز میشی، میبینی که کلی اشتباه دارن».
منتقدهای ChatGPT میگن که این سیستم هوش مصنوعی فقط میتونه کلمات رو طوری پشت سرهم بچینه که از نظر آمار منطقی و خوب باشن؛ ولی نمیتونه اونها رو بفهمه یا درک کنه جوابهایی که میده درست هستن یا نه.
یکی دیگه از محدودیتهای ChatGPT اینه که دادههای این هوش مصنوعی فقط به سال ۲۰۲۱ محدود هستن. این سیستم هوش مصنوعی از رویدادها یا اخباری که از اون زمان بهبعد رخ دادن، اطلاعی نداره. مثلاً کافیه که ازش بپرسی «چه تیمی برندهی جام جهانی ۲۰۲۲ شد؟» اونوقت میبینی که جوابی نداره تا بهت بده.
آیا تو میتونی با ChatGPT چت کنی؟
درسته که بعضی از افراد از ChatGPT برای انجام کارهای پیچیدهای مثل نوشتن کد یا بدافزار استفاده میکنن؛ ولی تو میتوتی از اون برای انجام کارهای پیشوپا افتادهای مثل یه گَپ دوستانه هم استفاده کنی.
برای شروع این گَپ دوستانه میتونی یه سؤال ساده مثل «گرسنمه، بهنظرت امشب چی بخورم؟» یا «بهنظرت توی زندگی بعد از مرگ چه اتفاقی رخ میده» بپرسی. بههرحال ChatGPT میتونه یه جواب بهت بده.
چرا بعضی از مردم درمورد ChatGPT نگران هستن؟
مردم همیشه نسبت به جایگزینی هوش طبیعی انسان با یه سیستم هوش مصنوعی ابراز نگرانی میکنن و این اصلاً چیز جدیدی نیست؛ ولی ChatGPT از یه جنس دیگهست!
ChatGPT میتونه توی چند ثانیه یه مقالهی طولانی رو برات بنویسه و این یعنی نیازی به نویسندهی انسانی نداری. این ربات میتونه یه تحقیق علمی رو بنویسه و به یه ابزار تقلب برای دانشآموزها تبدیل بشه و کاری کنه که دیگه اونها خودشون چیزی ننویسن. همین موضوعات باعث شده تا توی بعضی از کشورها، مدرسهها استفاده از ChatGPT رو ممنوع کنن.
یه نگرانی دیگهای که درمورد سیستمهای هوش مصنوعی وجود داره، نشر اطلاعات نادرسته. از اونجایی که ربات به موتور جستجو متصل نیست، ممکنه اشتباه کنه و اطلاعات غلطی بهت بده.
خود ChatGPT میگه: «جوابهایی که من بهت میدم رو بهعنوان واقعیت مطلق در نظر نگیر، من همیشه مردم رو تشویق میکنم تا اطلاعاتی که از من یا هر منبع دیگهای دریافت میکنن رو صحتسنجی کنن».
حتی شرکت OpenAI هم میگه که ChatGPT بعضی وقتها اطلاعات ظاهراً معقول؛ ولی بیمعنی تولید میکنه که باید حواسمون بهشون باشه.
آیا ابزاری وجود داره که بتونه متن تولیدشده بهوسیلهی ChatGPT رو تشخیص بده؟
همونطوری که گفتم، این نگرانی وجود داره که دانشآموزها از ChatGPT برای تقلبکردن استفاده کنن و بههمیندلیل مدارس به یه ابزار نیاز دارن که بتونه متن تولیدشده بهوسیلهی ChatGPT رو آشکار کنه. شرکت OpenAI بهعنوان شرکت سازندهی ChatGPT یه ابزار رایگان و البته ناقص رو منتشر کرده که میتونه تاحدودی این مشکل رو رفع کنه.
بهگفتهی شرکت OpenAI، این ابزار میتونه فقط ۲۶ درصد از متنهای تولیدشده بهوسیلهی هوش مصنوعی رو آشکار کنه و روی اونها برچسب «احتمالاً با هوش مصنوعی نوشته شده» بزنه. این ابزار، گاهی وقتها متن نوشته شده بهوسیلهی انسان رو بهعنوان متن نوشته شده با هوش مصنوعی تشخیص میده.
آشکارسازهای هوش مصنوعی دیگهای هم توی اینترنت هستن که از جملهی اونها میشه به آشکارساز خروجی GPT-2 و آشکارساز محتوای هوش مصنوعی Writer اشاره کرد. درسته که این ابزارها توی آزمایش نتایج قابلقبولی رو ارائه کردن؛ ولی هنوز هم نمیشه روی اونها حساب کرد.
ChatGPT چیز خوبیه یا بده؟
ChatGPT یه ربات چت پیشرفتهست که این پتانسیل رو داره تا زندگی مردم رو آسونتر کنه و توی انجام کارهای روزمرهی خستهکننده مثل نوشتن ایمیل یا جستجو توی اینترنت برای پیدا کردن یه جواب ساده کمک کنه. بههرحال برای جلوگیری از نشر اطلاعات نادرست، توصیه میکنم که فقط توی زمینههایی جستجو کنی که درموردشون اطلاعات کافی داری تا بتونی خطاها رو شناسایی کنی. بهطور کلی، مدلهای هوش مصنوعی و ML برای اینکه عملکرد ایدهئالی داشته باشن، به آموزش و تنظیم دقیق نیاز دارن.
آیا میشه گفت که هوش مصنوعی دنیا رو تسخیر کرده؟ شاید هنوز نه؛ ولی سم آلتمن میگه که ظهور یه هوش مصنوعی که تا حد زیادی شبیه به هوش انسانی باشه نزدیکه و ما فاصلهی زیادی باهاش نداریم. ایلان ماسک گفته بود که هوش مصنوعی خیلی قویه و آلتمن توی یه توییت بهش گفت: «من موافقم که به ظهور هوش مصنوعی خطرناک نزدیک هستیم و این هوش مصنوعی میتونه امنیت سایبری ما رو با خطرات جدی مواجه کنه. من فکر میکنم که توی دههی بعد همچین چیزی ظهور میکنه و ما باید خطر اون رو جدی بگیریم».
آیا ChatGPT رقیب قدرتمندی داره؟
خیلیها این روزها میپرسن که آیا ChatGPT رقیبی هم داره که بشه روش حساب کرد؟
درسته که ChatGPT یه سیستم هوش مصنوعی قویه و این روزها هم حسابی سروصدا کرده؛ ولی گزینههای دیگهای هم هستن که میتونن بهاندازهی ChatGPT خوب باشن و اتفاقاً شاید حتی بهتر هم باشن و بتونن به نیازهای تو جواب بدن. ChatGPT با وجود قابلیتها و امکانات گستردهای که داره، معایب بزرگی هم داره. یکی از این معایب اینه که نسخهی رایگانش معمولاً بیشتر وقتها ظرفیتی نداره و نمیتونه کاری انجام بده. اگه دوست داری هوش مصنوعیهای بیشتری رو امتحان کنی، میتونی بهسراغ YouChat، Jasper و Chatsonic بری که میتونن جالب باشن.
آیا ChatGPT بهاندازهای باهوش هست که بتونه توی آزمون MBA قبول بشه؟
بهطور خلاصه، آره میتونه قبول بشه. یه استاد توی دانشکدهی بازرگانی دانشگاه پنسیلوانیا از ChatGPT برای شرکت توی آزمون MBA استفاده کرد و نتایجی که بهدست آورد واقعاً چشمگیر بودن.
ChatGPT نهتنها تونست امتحان رو با موفقیت پشت سر بذاره، بلکه تونست امتیازهای فوقالعادهی B و B- رو بهدست بیاره. پروفسور کریستین ترویش، تحتتأثیر مدیریت عملیات اساسی، سؤالهای تجزیهوتحلیل فرآیند و توضیحات اون قرار گرفت.
مایکروسافت چه ارتباطی با ChatGPT داره؟
مایکروسافت یکی از اولین سرمایهگذارهای شرکت OpenAI محسوب میشه و همیشه از این شرکت حمایت کرده. اولین مشارکت مایکروسافت با OpenAI توی سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاد. اون زمان مایکروسافت ۱ میلیارد دلار و سال بعدش ۲ میلیارد دلار توی این شرکت سرمایهگذاری کرد. توی ماه ژانویه سال ۲۰۲۳، مایکروسافت سرمایهگذاری چندساله و چند میلیارد دلاری خودش با OpenAI رو تمدید کرد.
بر اساس گزارش بلومبرگ، هیچکدوم از این شرکتها رقم دقیق سرمایهگذاری رو عنوان نکردن؛ ولی تحلیلگرها میگن که احتمالا این سرمایهگذاری ۱۰ میلیارد دلاریه. البته این رو هم بگم که قراره سرویس Azure مایکرسافت ارائهدهندهی انحصاری رایانش ابری OpenAI باشه و تموم بارهای کاری OpenAI توی تحقیقات، محصولات و خدمات API رو تأمین کنه.
علاوهبراین، مایکروسافت از این مشارکت برای اصلاح و بهبود موتور جستجوی Bing و مرورگر Edge استفاده کرده. توی تاریخ ۷ فوریه، مایکروسافت از نسخهی جدید موتور جستجوی Bing پردهبرداری کرد که روی نسل بعدی مدل زبانی OpenAI که بهطور خاص سفارشیسازی شده، اجرا میشه.
گوگل بارد چیه و چه ارتباطی با ChatGPT داره؟
بارد (Bard) سرویس چت هوش مصنوعی گوگله که رقیب مستقیم ChatGPT محسوب میشه. توی تاریخ ۶ فوریه ۲۰۲۳، گوگل سرویس چت هوش مصنوعی خودش رو بهصورت آزمایشی رونمایی کرد که بهوسیلهی یهسری کاربرهای منتخب طی چند هفته آزمایش میشه.
بارد از مدل زبان گوگل برای برنامههای گفتگو (LaMDA) استفاده میکنه و از تموم اطلاعات وب برای ارائهی پاسخها استفاده میکنه و اینجا اولین تفاوت بزرگش با ChatGPT مشخص میشه؛ چون ChatGPT به محتوای وب دسترسی نداره.
البته گوگل بارد توی اولین آزمایش خودش اطلاعات نادرستی رو درمورد تلسکوپ فضایی جیمز وب ارائه کرد و این نشون میده که این سیستم هوش مصنوعی هنوز راه درازی در پیش داره.
آیا ChatGPT بهزودی قراره به یه سرویس پولی تبدیل بشه؟
همونطوری که گفتم، از تاریخ اول فوریه ۲۰۲۳، نسخهی پولی ChatGPT هم معرفی شده که البته عرضه شدن نسخهی پولی هنوز یکمی زود بود؛ ولی خُب بههرحال اونها هم خرج و مخارج دارن دیگه!
همونطوری که بهت گفتم، این اشتراک پولی بهت این امکان رو میده توی اوج شلوغی هم به ChatGPT دسترسی داشته باشی و ازش استفاده کنی. اگه این اشتراک رو بخری، میتونی قابلیتهای جدید ChatGPT رو زودتر از بقیه تست کنی. هزینهی این اشتراک، ماهانه ۲۰ دلاره.
جمعبندی
ChatGPT یه سیستم چت مبتنی بر هوش مصنوعیه که خیلی سروصدا کرد و رشد سریعی رو هم تجربه کرد. درسته که ChatGPT امکانات زیادی داره و کارهای زیادی رو انجام میده؛ ولی هنوز یهسری محدودیتها داره که بزرگترین اونها، عدم دسترسی مستقیم به اینترنته. یکی دیگه از مشکلات بزرگ ChatGPT یا شاید رباتهای دیگه، ارائهی اطلاعات نادرستی هست که ظاهری منطقی دارن. این باعث میشه که خیلیها تحتتأثیر عملکرد ربات به صحت اطلاعات توجه نکنن و باعث نشر اطلاعات غلط بشن.
ChatGPT خارقالعادهست و منم قبول دارم؛ ولی هنوز اول راهه و باید ببینیم که چطوری قراره تکامل پیدا کنه. یکی از چیزهایی که بهشدت منتظرم تا امتحانش کنم، موتور جستجوی جدید بینگه که مبتنی بر ChatGPT طراحی شده. شاید این راهی باشه که مشکل دسترسی نداشتن به اینترنت رو از بین ببره و بتونه اطلاعات دقیقتری رو در اختیار کاربر بذاره.
بههرحال ما به اون روز موعود که قراره هوش مصنوعی شبیه به هوش انسانی بشه نزدیک میشیم؛ ولی هنوز هم سؤالات زیادی درمورد عملکرد این سیستمها داریم که امیدواریم بتونیم یهروزی به جوابهای منطقی برسیم؛ البته اگه تا اون موقع هوش مصنوعی ما رو از کار بیکار نکرده باشه.